Günümüzde neredeyse vitamin kullanmayan yok gibi. Bazı uzmanların da yönlendirme ve tavsiyeleri ile vitaminler hayatımızın vazgeçilmez bir parçası oldu. Peki rastgele vitamin kullanmak ne kadar doğru? şifa niyetine kullandığımız vitaminlerin zararları var mı? Medicana Beylikdüzü Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. İrem Öner Özkara vitaminlere mercek tuttu…
Vitamin takviyesi kullanmak isteyen hastanın mutlaka bir dahiliye uzmanına muayene olması gerekmektedir. . Öncelikle şikayet ve muayene bulgularını değerlendirip, bazı tetkikler yapıldıktan sonra eğer bir eksik saptanmışsa vitamin tedavisi uygulanmalıdır. Öncelikle kişinin şikayetlerinin öncelikli tedavisi gereken enfeksiyon hastalıkları, hormonal hastalıklar veya kanser gibi başka bir hastalığa bağlı olup olmadığı belirlenmeli, sonrasında vitamin eksikliği saptanırsa takviye yapılmalıdır. Eğer vücudun ihtiyacı yoksa vitamin kullanmak gerekmiyor. Vitamin takviyesinde en önemli nokta eksik olan neyse onu vermektir. Mevsimine göre üzenli ve dengeli besleniyorsak, zararlı alışkanlıklarımız yoksa, çok fazla çay, alkol tüketmiyorsak, düzenli egzersiz yapıyorsak zaten vitamin almaya ihtiyacımız yok demektir. Bununla birlikte vitamin ihtiyacı olan belirli hasta gruplarımız var. Mesela hamileler bebeğin ve kendilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için vitamin kullanmalılar. Düzenli ve yoğun spor yapanlar, menapoz döneminde olan kadınlar, diyet yapanlar da kullanabilir. Ama bunların dışında bir kronik hastalığınız yoksa ve düzenli besleniyorsanız vitamine ihtiyacınız yok demektir.
Aşağıdaki videoda Uzm. Dr. İrem Öner Özkara, “B12 Vitamini” hakkında bilgiler veriyor.
İçindekiler
Fazla vitamin karaciğeri yoruyor
Sonuçta vitamin dışarıdan alının bir ilaç . Alınan vitaminlerin hepsi öncelikle karaciğerde metabolize oluyor, sonrasında kana karışıyor ve hedef organlara ulaşıp etkilerini göstermeye başlıyor. Fazladan vitamin alımı her şeyden önce karaciğeri yoruyor. Fazla alındıklarında baş ağrısı, bulantı, kusma, idrar yolu rahatsızlıkları ve hatta ölüme kadar gidebilen problemler oluşabiliyor.
D vitamini B12 vitamini ve Kalsiyum
D vitaminini fazla aldığımız zaman kemik hastalıklarına, kanda kalsiyum yükselmesine, böbrek hastalıklarına kemik ağrılarına neden olabiliyor. Aynı şekilde fazla kalsiyum kemik ağrısına ve kas kasılmalarına sebep olabiliyor. Eksikliği varsa takviye yapıyoruz ama fazlasını aldığımız zaman hedef dokuda toksik etki yaratmış oluyoruz. Kemik ağrılarına, böbrek taşlarına, böbrek yetmezliklerine neden olabiliyoruz.
B12 sinirlerin yapısında bulunan ve vücutta depolanan bir vitamin yani eksikliği varsa, depoları doldurduktan sonra kullanmamak gerekir. Eksikliği denge problemlerine, ellerde uyuşma, karıncalanma, yanma, ateş basması, baş dönmesi gibi şikayetlere sebep olabilir. Eksikliği giderilip depolar doldurulduktan sonra tedavi kesilmeli, sonrasında takip yapılıp ancak eksiklik yeniden geliştiğinde başlanmalı.
C vitamini
C vitamini, antioksidan etkisi, yara iyileşmesine olan olumlu etkisi ve kış dönemlerindeki grip üzerindeki iyileştirici faydasından dolayı çok sık kullanılıyor. Evet, kış dönemlerinde dönemsel olarak kullanabiliriz ama fazla alındığında karın ağrısı, bulantı ve kusmaya sebep olabilir ayrıca C ve E vitaminlerinin kompleks olarak kullanılmasının akciğer kanseri vakalarını arttırdığı gözlemlenmiş. O yüzden ihtiyaç durumu dışında kullanılmamalı.
A ve E vitamini
A vitamini göz sağlığı için faydalıdır ama fazla alındığı zaman ciltte lekelenmelere, görme problemlerine, baş dönmesine, vücutta kasılmalara , kafa içinde basınç artışına ve hatta akciğer kanserine bile sebep olabilir. O yüzden doktor kontrolü ve reçetesi olmadan ihtiyaç hali dışında kullanılmasını önermiyoruz.
A, E ve C vitaminlerinin antioksidan etkisi var. Hücre yenilenmesini artırıyor, vücutta oluşmuş oksidan madde dediğimiz atık ürünlerin vücuttan atılmasını sağlıyorlar. Kanserden korunmak adına önemliler ama son çalışmalar antioksidan vitaminlerin çok fazla kullanıldığında aynı zamanda kanser riskini artırdığını gösteriyor. Örneğin, E vitamininin çok yüksek dozda kullanıldığında prostat kanseri riskini artırdığı gözlemlenmiş.
Omega 3
Omega 3‘ün kalp ve damar yapısında koruyucu etkisi var. Şu ana kadar önemli bir yan etkisi de gösterilmemiş. Eğer Akdeniz usulü bir beslenmemiz yoksa, -ki çoğumuzda yok- omega 3 kullanılabilir. Ama saf omega 3 almaya çalışalım. A vitamini içerenler, yaz döneminde cilt lekelenmelerine, deri bozukluklarına sebep olabiliyor.
Magnezyum, Çinko
Eksikliği yoksa, düzenli ve dengeli besleniyorsak magnezyum ve çinko takviyesine ihtiyacımız yok. Kuruyemişlerde, domateste, patateste, muzda,kayısıda yeterli miktarda magnezyum ve çinko var. Ancak bir enfeksiyon hastalığı ya da kronik bir hastalık varsa doktor kontrolünde alınabilir.
Sonuç olarak, her seferinde oluşan bir halsizliği vitamin eksikliğine bağlamamalı, altta yatabilecek olası bir kronik sebebi de mutlaka saptayıp ekarte etmeliyiz. Her yorgunluk halinde multivitamin kullanmamalıyız.
