Tuvalet Eğitimi İçin İpuçları

Tuvalet eğitimi zaman zaman ebeveynler için oldukça korkutucu ve zor bir geçiş dönemi halini alabilmektedir. İsterseniz önce çok kısa maddeler altında bu konuyu bir özetleyelim.

ANNELERE ÖĞÜTLER

Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunun Belirtileri

• Refleks kas kontrolü gelişir (en erken 9 ay)
• Sinirsel uyarı yollarının gelişimi tamamlanır(12-18 ay arası)
• Çiş, kaka, tuvalet, kirli, ıslak gibi kelimelerin anlamını bilir.
• Çocuk tuvaletin veya oturağın anlamını bilir.
• Bezinin kuru olmasını ister.

• Bezinin değiştirilmesine memnun olur.Bezi kirlendiğinde haber verir.
• Tuvalet ile kuru kalmak arasında ilişki olduğunu bilir.
• Mesanesinin ya da barsaklarının dolu olduğunu anlayabilir.
• Kısa bir süre için kakasını ya da çişini erteleyebilir.
• Anne ve babasını memnun etmek, bağımsız olmak ister.
• Çoğu çocuk 18-30 aylık iken tuvalet eğitimi almaya hazırdır.

Aşağıdaki videolarda Uzm.Psk. Mürvet Ülkü, “Çocuk Yetiştirmede Anne Baba Tutumları” ile “Çocuk ve Boşanma” konuları hakkında bilgiler veriyor.

Tuvalet Eğitimine İlk Adım

• Oturağı çekici kılın.
• Denemeler yapın.
• Ödüllendirin.
• Bezini kirletirse hemen değiştirin.
• Bezini kirlettiğinde haber vermesini öğretin.
• Oturağı çocuğun en çok zaman geçirdiği odada tutun.
• Çocuk tuvalet ihtiyacı olduğunu belirtmedikçe tuvalet ve oturaktan bahsetmeyin
  Destekleyici olun, dayatıcı değil.
• Çocuğa aktif rol verin.
• İşi sıkıntı haline getirmeyin,espiri anlayışınızı koruyun(Hadi çiçek sulayalım gibi, v.s).
  

Yapılmaması Gerekenler

• Çocuk inatçı ve negatif dönemler geçirirken eğitmeye çalışmayın.
• Asla ceza ve baskı uygulamayın.
• Oturağa oturması için zorlamayın.
• Çocuk tuvalette otururken sifonu çekmeyin,  sonra  birlkte  çekmek  eğlenceli olabilir.
• Sürekli olarak tuvalet eğitimini hatırlatmayın.
• Sürtüşmeye girmeyin.
• Tuvalet eğitimine çok önem veriyor izlenimi vermeyin, tüm olayın çok doğal olduğu izlenimini verin.
• Tuvalet eğitimi alan çocuktan mükemmellik beklemeyin, zaman zaman kazalar olması normaldir. ASLA CEZALANDIRMAYIN
  

  Tuvalet Eğitimine Direnç

Bu çocuklar ya çiş veya kakalarını söylemez, ya da kakalarını tutarlar(kabızlık)

• Sorumluluğu çocuğa verin.
• Tuvaleti hatırlatacak herşeyi bir yana bırakın.
• Tuvaleti kullanması için çocuğunuza insiyatif verin.
• Ödüllendirin.
• Henüz hiç tuvalete oturmadıysa bu davranışını değiştirmeye çalışın.
• Çamaşırını kirletirse temizlenmesini hatırlatın.
• Kazalar için çocuğu azarlamayın ve cezalandırmayın.
• Bakıcı varsa aynı yöntemi uygulamasını isteyin.
• Bu kısa özet bilgilerden sonra konuyu biraz daha detaylı olarak incelemekte de fayda görüyorum.

Öncelikle Çocuğunuz Tuvalet Eğitimine Hazır mı?

• Bebeğiniz tuvalet eğitimi için henüz hazır değilse, tuvalet eğitimi gerçekten cesaret kırıcı olabilir. Aşağıda size bebeğin tuvalet eğitimi için hazır olduğunu gösterecek birkaç işaret yer almaktadır:
• Bebeğinizin bazı basit yönlendirmeleri anlayabilecek durumda olması.
• Bebeğinizin anlama kabiliyetini göz önüne alın. “Kuru” ve “ıslak” terimlerini biliyor ve anlıyor mu? Bu ikisini ayırt edebilir mi?
• Bazı tuvaletle ilgili terimleri anlamakta bebeğinizin yeterli olup olmadığını belirleyin. Örnek olarak “çiş, kaka, tuvalet, lazımlık”. Çocuğunuz kendisine sorduğunuzda lazımlık veya tuvaletin nerede olduğunu gösterebilir mi?
• Çocuğunuz sizi memnun etmeye istekli olduğunu gösteriyor mu? Bunu fark ettiğinizde ona tuvalet ya da lazımlığı tanıtmanın zamanı gelmiştir.
• Bez değişimleri sırasında çocuğun altının ne kadar süreler kuru kaldığına dikkat edin. Bu çocuğunuzun kaslarının güçlenmekte olduğuna ve tuvaletini kontrol etmeye başladığını gösterir.
• Çocuğunuzun kalın bağırsak hareketlerinin devamlı olmaya başladığı zamana dikkat edin. Bu kalın bağırsak faaliyetlerini sağlayan kasların güçlendiğine işarettir.
• Diğer bir önemli ipucu da çocuğun bazı şeyleri bağımsız olarak yapma isteğidir.
• Çocuğunuz tuvaleti kullanma konusunda isteklidir. Bu durumda çocuğunuza kendi lazımlığını kullanmaya başlaması için izin verme zamanı gelmiştir.
• Çocuğunuz tuvalet ihtiyacını gidermek için gerekli hareketleri yapabilecek durumda mı? Kendi başına pantolonunu indirip daha sonra tekrar giyebilir mi? Bunu belirlemelisiniz.

Ne Zaman Başlamalı?

Çocuğunuzun tuvalet eğitimine başlamanız gereken belli bir yaş yoktur. Küçük çocukların çoğu tuvalet ya da lazımlıklarını kullanmaya 1-2 yaşları arasında başlarlar, hatta bazıları daha sonra. Bu çocuğunuz için yepyeni bir tecrübedir, bu yüzden soğukkanlı olun. Sonunda siz kazanacaksınız. Aşağıda size yardımcı olacak bazı işaretler bulacaksınız.

Erkek bebekler kızlara göre daha uzun süreler bez kullanma eğilimindedirler. Fakat çocukların çoğu 2 veya 3. doğum günleri arasında lazımlık kullanmaya hazırdır. Bazı çocuklar 4. yaş günlerinden sonra bile ilgi göstermezken pek çoğu yaklaşık 18 aylık olduklarında tuvalet alışkanlığı konusunda eğitime hazırdırlar.

Nasıl Başlamalı?

• Çocuğunuzun giysilerini, giymesi ve çıkarması kolay giysiler olmasına özen gösterin.
• Eğitim sürecinde ortaya çıkabilecek kazalardan dolayı çocuğunuza hiçbir zaman kızgın davranmayın ve ona ceza vermeyin.
• Eğer çocuğunuz 3-4 dakikalık bir çaba sonrasında hala tuvaletini yapamıyorsa daha sonra denemeniz gerekir.
• Çocuğunuzu lazımlığı kullandıktan sonra ellerini yıkaması konusunda eğitin.
• Çocuğunuzu lazımlığı kullanması için zorlamayın. Onu ne kadar fazla zorlarsanız size o kadar fazla direnç gösterecektir!
• Çocuğunuzu lazımlığı kullanması gerektiğini, sadece tuvalet ihtiyacı olduğunu anladığınızda hatırlatın.
• Tuvalet eğitimi konusunda günlük bakım merkezinizin yada dadının da sizinle aynı yaklaşıma sahip olduğundan ve aynı metodu uyguladığından emin olun.
• Çocuğunuzu tuvalet terimlerine erken alıştırın. Altını değiştirirken yönlendirmeler yaparak ve kullandığı terimleri onunla birlikte teyit ederek bunu yapabilirsiniz.
• Altını kirlettiği zaman mümkün olan en kısa zamanda bezini değiştirin bu sayede altı kirli vaziyette rahat etmesini, hatta bu durumdan hoşlanmasını engellemiş olursunuz.
• Tuvalet eğitimine,cocuğunuzun günlük normal alışkanlıklarının devam ettiği, henüz önemli bir değişiklikle karşılaşmadığı bir zamanı seçin.
• Çocuğunuza lazımlığın kendisine ait olduğunu göstererek, onunla rahat olmasını sağlayın. Lazımlığın üstüne birlikte ismini yazabilirsiniz ya da stikerlarla süsleyebilirsiniz. Lazımlığı çocuğun görebileceği bir yere bırakın ve onun ne için kullanıldığını anlamasını sağlayın. Giysileri üzerinde ve popusu çıplak iken lazımlığa oturmasını teşvik edin ki böylece bu düşünceye alışmasını sağlamış olursunuz.
• Bazı tuvaletle ilgili terimleri anlamakta bebeğinizin yeterli olup olmadığını belirleyin. Örnek olarak “çiş, kaka, tuvalet, lazımlık” gibi. Çocuğunuz kendisine sorduğunuzda lazımlık veya tuvaletin nerede olduğunu gösterebilir mi?
• Çocuğunuzun banyoya sizinle birlikte girmesine izin verin. Ona banyoda ne yaptığınızdan bahsedin. Tuvaletin onun için eğlenceli bir yer olmasını sağlayın, siz klozeti kullanırken ona bir hikaye okuyun ve bunun tabi bir olay olduğunu kavramasına katkı sağlayın.
• Eğer çocuğunuz büyük tuvaletini her gün aynı zamanlarda yapmaya başlamışsa bezini çıkarın ve ona tuvaleti kullanmasını söyleyin. Bu durumdan hoşlanmaz ve mutsuz olursa bezini tekrar takın ve ertesi gün tekrar deneyin
• Çocuğunuzun çişini yapacağını hisseder hissetmez lazımlığını hazırlayın ve eger çişini yaparsa; O’nun artık büyüdüğünü ve çişini bizler gibi tuvalete yapabildiğini paylaşın.
• Çocuğunuzun yaptıklarını takdir edin. Böylece aynı şeyi tekrar yapmayı isteyecektir.

Eğlence Haline Getirin:

• Erkek çocuklara ayakta çişini yapmayı öğretmek için hedefler kullanın. Tuvalet teknesine konulacak hedefler onun nişan almaktan neşe duyacağı şeylerdir. Eğer bahçeye çişini yapmasından rahatsız olmuyorsanız, ağacın üzerine bir resim çizebilir veya hedef yerleştirebilirsiniz.
• Çişi yapacağı zaman bahçe veya çiçek sulamaya gidelim gibi bir espri yapabilirsiniz.
• Bir adet lazımlıklı oyuncak bebek alın. Çocuğunuza kendi oyuncağının lazımlığı nasıl kullandığını göstererek, lazımlık kullanmayı öğrenmesini sağlayabilirsiniz.
• Lazımlık kullanan bir çocuğu anlatan bir hikaye uydurun veya satın alın.