Sevgili anne-babalar bazılarınızın da bildiği üzere ben çocuk doktorluğumun yanında 2009’dan bugüne kadar 1000’den fazla sigara içen insana yardım etme fırsatım oldu. Bu süreçte gerek danışanlarımdan, gerekse yaptığım bilimsel araştırmalardan edindiğim tecrübeleri sizlerle paylaşmayı uzun zamandır çok arzu ediyordum. Bu nedenle geçenlerde NTVMSNBC’nin röportaj teklifini büyük bir zevkle kabul ettim. Hatta daha sonra konu çok ilgi görünce A haber kanalında canlı yayında da bu konuya yer verdik.
Röportajı aynen aktarıyorum
İster yanında, ister balkonda, ister bahçede olsun, içtiğiniz her sigara çocuğunuzu da adım adım bağımlılığa götürebilir. İşin uzmanlarına göre, anne-babasını rol model alan çocuğun bilinçaltına kazınan mesajla sigara bağımlısı olma 2 kat artıyor.
Tek ebeveynin sigara içmesinin, çocuğun ileride sigara bağımlısı olma riskini 1,3 kat, 2 ebeveynin tiryakiliğinin ise bu riski 2,16 kat artırdığının araştırmalarla kanıtlandığına vurgu yapan Dr. Anıl Yeşildal, aslında çocuk hekimi ayrıca sigara bağımlılığı üzerine bilimsel çalışmalar yapan bir isim.
(Merak edenler Anıl Bey’in Bağımlılık Dergisi’nde 2014 yılında yayınlanan “Sigara Bağımlılığı Tedavisinde Bilişsel Davranışçı Grup Terapisi” adlı bilimsel makalesini okuyabilirler
Özellikle ebeveynlerin içtiği sigaranın çocuk sağlığı üzerindeki etkilerine yoğunlaşan Dr. Yeşildal’a göre içilen her sigara, aslında çocuğa sıkılan kurşun anlamına geliyor, hatta çocuğun yanında değil uzağında içilse bile.
Çocuk için anne-babanın vazgeçilmez rol modeller olduğunu belirten Acıbadem Beylikdüzü Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Anıl Yeşildal, ailesini rol model alarak ve “annem, babam sigara içiyor” düşüncesiyle büyüyen çocuğun sigara içme ihtimalinin yüksek olduğunu söyledi.
Sigara tiryakisi anne-babaların düştüğü en büyük yanılgının “Ben sigaramı çocuğumun yanında içmiyorum. Balkonda ya da bahçede ondan uzakta içiyorum ve onu koruyorum” düşüncesi olduğunu dile getiren Dr. Yeşildal, “Tam da bu düşünce nedeniyle, anne-babasını taklit ederek büyüyen, her davranışında onlar gibi olmaya çalışan çocukların küçük yaşlardan itibaren sigara algısı beyinlerine iyice kazınıyor ve ileride çok büyük oranda potansiyel birer sigara içicisi olabiliyorlar” dedi.
İçindekiler
ANNEM-BABAM İÇİYOR, BEN DE İÇECEĞİM’ ALGISI GELİŞİYOR
Uzağında da olsa içilen sigaranın çocuğun algısını etkilediğine parmak basan Dr. Yeşildal’a göre, balkonda veya bahçede sigara içerek çocuklarının sağlığını koruduğunu düşünen aileler büyük bir yanılgı içinde. Uzak bir noktada içerek fiziksel anlamda çocukları sigarının zararlarından korumak belki mümkün olabilir ancak Dr. Yeşildal, zihinsel algıya ve sigara içmenin bulaşıcı psikolojik bir hastalık olduğuna parmak basıyor. Anne-babaların, çocuklarının yanında sigara içmemek konusunda geçmişe göre daha bilinçli olduğunu belirten Dr. Yeşildal’ın bu konudaki yorumu şöyle: “Hatta çocuklarının görmesini bile istemiyorlar, mümkün olduğunca uzağa kaçarak içiyorlar. 21. yüzyılın anne-babalarına çok teşekkür ediyorum; artık çocuklarının yanında sigara içmedikleri, mümkün olduğunca onları korumaya çalıştıkları için. Ama çocuktan uzak bir yerde sigara içmek onun zihnini korumaya yetmiyor. Onun zihnine ‘annem-babam sigara içiyor ben de büyüyünce içeceğim’ düşüncesini aşılıyor.”
Aşağıdaki videoda Uzm. Dr. Anıl Yeşildal’ın A Haber Kanalında, bu konuda verdiği röportajını izleyebilirsiniz.
BİLİNÇALTINDA 80 BİN KAYIT BİRİKİYOR!
Aslında her bireyin sigara bağımlısı adayı olarak dünyaya geldiğini aktaran Dr. Yeşildal, kişiyi sigara bağımlılığına götüren süreci ise şöyle anlatıyor: “13-15 yaşında ilk sigarayı deneyene kadar sigaranın olumlu bir şey olduğu hissini veren yaklaşık 80 bin görsel-duysal kayıt bilinçaltımızda birikiyor. Yani gencecik bir insan tam 80 bin beklenti ve inançla ilk sigarayı deniyor, ilk deneme kötü tadı ve boğulma hissiyle genellikle tam bir kabus, yani beklentileri karşılamayabiliyor. Neden keyif alamadım merakıyla tekrar tekrar deneniyor. Nikotin bağımlısı olduktan sonra da bilinçaltındaki hatalı virüs programı aktive oluyor.”
İLLÜZYON ETKİSİ SAHTE GERÇEKLİĞE DÖNÜŞÜYOR
Nikotin alımının yarattığı 7-8 saniyelik illüzyonla beklentilerin gerçek olduğu hissinin oluşmaya başladığını kaydeden Yeşildal, bu illüzyonun hayatın her anına yerleştirildikçe, insanın ‘sahte gerçeği’ haline geldiğini ve kişiyi yıllarca peşinden koşturan korkunç bir kısır döngüye dönüştüğünü söylüyor:
“İşte sigara bağımlılığının oluşum mekanizması bu. Artık siz de bir sigara bağımlısı oldunuz. Hiç görmediğini zannetseniz de sigara içen anne-baba olarak çocuğunuzun da bu hazin kaderi sizinle paylaşma olasılığını yüzde 50 artırıyorsunuz. ”
SİGARA İÇMEMEK ÖZGÜRLEŞTİRİR
Kimi çocuk, anne ve babasının içtiği sigara ile hedef haline gelirken kimi de ailesinin tüm koruma çabalarına rağmen çevresinde gördüğü içiciler nedeniyle olumsuz imajı hafızasına yerleştiriyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Anıl Yeşildal, bu imaja karşı aileleri uyarıyor ve onlara; “Sigaranın bir keyif ve rahatlama aracı değil, tam tersine sürekli keyif kaçıran ve huzursuz eden bir şey olduğu gerçeğini fark etmek, sizi ‘özgür ve mutlu bir sigara içmeye’e dönüştürebilir. Ve inanın bunu başarmak zor değil. Her şey beyinde başlıyor ve beyinde bitiyor. Beynimiz vücudumuzun eczanesidir” diye sesleniyor.
“Bırakmak İstiyorum” filminin tam da bu konuya parmak bastığı, çocuklarla çekilen antraktı gerçekten çok çarpıcı, 50 saniyenizi ayırıp izleyin, hem sizin hem çocuğunuzun hayatı değişebilir. Katkılarından dolayı Böcek Yapım’a teşekkür ederiz.
