Soğuk Algınlığı İlaçları

Sevgili anne babalar, ne zamandır yazmak istiyorum ” Soğuk algınlığı ilaçları ” başlıklı bir yazı. Çünkü gerçekten bu konuda biraz kafalar karışık. Maalesef yanlış kullanımlar görüyoruz, yanlış anlamaları düzeltmek için, bu konuda bir yazı yazma ihtiyacı hissettim. Soğuk algınlığı ilaçları deyince, bitkisel ilaçlar, vitaminler, burun açıcı serum fizyolojik deniz suyu içeren damlalar ve spreyler dahil birçok seçenek mevcut. Ancak benim burada üzerinde durmak istediğim, yan etki ihtimali daha yüksek olan, burun ve kulak salgılarını azaltma etkisi olan soğuk algınlığı ilaçları.

Anıl Yeşildal – DoktorTakvimi.com

Soğuk algınlığı ilaçları kullanılırken içeriğine dikkat edilmeli !!

Bu ilaç grubunu kabaca iki gruba ayırabiliriz; Sadece antihistaminik yani alerji ilacı içeren bir grup var. Biraz önce bahsettiğimiz antihistaminikler alerji ilacı olmalarının yanında gerçekten solunum yollarında ciddi bir kurumaya yol açar. Ancak bazen daha yoğun şikayetleri olanlar için, bu ilaçların içine dekonjestan dediğimiz türde bazı maddeler de konmaktadır. Soğuk algınlığı ilaçları söz konusu olunca en dikkat etmemiz gereken etken maddeler Psödoefedrin ve Fenilefrin adlı etken maddelerdir.

Ne yazık ki bu tür ilaçların, bunların içine genellikle ateş düşürücü etkisi, ağrı kesici etkisi olan İbuprefen veya parasetamol de ekleniyor. Dolayısıyla bazen çocuğun yüksek ateşi olmadığı halde bunları da almak zorunda kalıyor. Ateş düşürücülerin hastalıkların iyileşmesi üzerine olumsuz etkileri olduğunu daha önce paylaşmıştım. Detayları merak edenler ” Ateş Düşürücüler Gizli Düşmanımız  ” adlı makalemi de okuyabilirler.

Calpol Öldürmez :))

” Calpol öldürüyor ” diye haberlerde duymuş olabilirsiniz. Aslında çok gülünç bir haber çünkü bu haberde akabinde de, ” doktorlar parasetamol öneriyor ” deniyor. Ne yazık ki medyada doğru yanlış bilmeden, halkı endişeye sürükleyecek haberleri sıkça görebiliyoruz.

Oysa ülkemizde kullandığımız Calpol sadece parasetamol içerir. Çocuklarda yıllardır kullanılan en güvenli ateş düşürücü ve ağrı kesicidir. Buradaki haberin aslı şöyle. İngiltere’de bir çocuğun ölümünde sebep olduğu düşünülen ilaç, Calpol plus-mix. Yani bu ilacın içinde sadece ateş düşürücü parasetamol yok, içinde biraz önce bahsettiğimiz dekonjestan maddelerden bir tanesi var. Peki bu dekonjestan maddeler gerçekten çocukların ölümüne mi yol açıyor? Öncelikle %100 böyle bir ilişki olduğunu söylemek çok yanlış olur.

Detay için  ” Calpol Neden Öldürsün ki? “adlı makalemi de okuyabilirsiniz.

Soğuk algınlığı ilaçları için bakış açımız değişiyor

Ama bu tür bilgiler bizim bu tarz ilaçlara daha farklı yaklaşmamıza yardımcı oluyor. Bu nedenle birkaç yıl önce, Sağlık Bakanlığı soğuk algınlığı ilaçları ile ilgili yeni düzenlemeler yaptı. Ruhsatlarındaki prospektüslerindeki yaş sınırlarında bir değişikliğe gidildi. İçerisinde dekonjestan olmayan soğuk algınlığı ilaçları için 2 yaş ile sınırı getirdi. İçerisinde dekonjestan olanlar ise 6 yaşla sınırlandı ve bunları reçetesiz satışı yasaklandı.

Soğuk algınlığı ilaçlarının içerikleri

Öncelikle konuyu daha net anlatabilmek, bazı yanlış anlaşılmaları ve bazı zararları önleyebilmek adına en sık kullanılan bazı soğuk algınlığı ilaç markalarını içerikleri ile birlikte söylemek durumundayım. Bu herhangi bir ilacı kötülemek övmek veya önermek anlamında algılanmasın lütfen. Daha da ilginci ilaçların isimleri de farkında olmadan hatalı bir yargı oluşturabiliyor.

Peditus nasıl bir ilaç?

Özellikle Sağlık Bakanlığı yaş sınırları koymadan önce, soğuk algınlığı olduğu zaman Peditus şurup bebeklere rahat rahat verilirdi. İsmine de baktığımızda Pedi Pediatriyi çağrıştırıyor yani çocuklar için hatta bebekler için uygun olduğu algısını yaratıyor. Oysa durum tam tersi Peditus artık 6 yaş ruhsatına sahip bir ilaç. Artık doktorlar bu konuya ruhsat değişikliğinden sonra çok dikkat ediyorlar. Ancak bir anneye sorsanız küçük bebeği için hele de reçetesiz satılıyorsa, Peditus mu verirsin, yoksa mavi kutulu A-ferin mi? Emin olun annelere böyle bir soru sorsanız yarıdan çoğu Peditus diyecektir. İşte bu yazının asıl amacı da zaten, ön yargıları ve kafadaki bu yanlış kalıplaşmış bilgileri ortadan kaldırmak.

Peki kötü bir ilaç mı? Tabii ki hayır, kötü bir ilaç değil. Ancak içerisinde Fenilefrin isimli dekonjestan madde olduğu için, uygun yaşlarda uygun dozlarda kısa süreler kullanılabilir. 3 yıl önce Sağlık Bakanlığı’nın soğuk algınlığı ilaçları üzerine yaptığı ruhsat değişikliklerinden sonra, bu tür ilaçların uygunsuz kullanımı iyice azaldı. Özellikle dekonjestan içeren ilaçlar 6 yaş üzerine uygun ibaresi kondu ve de reçetesiz satılması yasaklandı. Böylece çok özel durumlarda, doktorların azaltılmış dozlarda vermesi dışında uygunsuz kullanımların önüne geçilebildi.

Soğuk algınlığı ilaçları kaç yaşında kullanılabilir?

Bu tür ilaçlarda mümkün olduğunca ruhsattaki yaş sınırlarına dikkat etmekte fayda var. Aslında bilimsel kanıtlara, çok geniş vaka serileri ile yapılan çalışmalara bakıyoruz, kongrelerdeki konuşmaları dinliyoruz. Ve bu tür ilaçları ne soğuk algınlığında, ne kulak iltihabında, ne de kulakta sıvı birikiminde kullanmaya gerek olmadığı ifade ediliyor. Ama gerçek hayat, kongrelerdeki gibi değil. Sonuçta bu ilaçların tedavi etmediğini, sadece belirtileri azaltarak iyileşene kadar hastaları rahatlattığını biz doktorlar tabii ki biliyoruz.

Ancak burnu çok tıkalı olan, ağızda geri akıntının yaptığı öksürükten gece uyuyamayan ve bu durumdan son derece rahatsız olan bir çocuk düşünün. Eğer burundan sıkılan serum fizyolojik damlalarla, deniz sularıyla, bitkisel ilaçlarla çocuk yeterince rahatlamıyorsa, o ailenin ve çocuğun hayatı kabusa dönüyorsa, mecburen bir şeyler yapmak gerekiyor. Zaten biz gerek yok, bekleyelim desek de siz mutlaka başka ilaçlar talep ediyorsunuz.

Bu durumda da mümkün olduğunca ilaçların yaş sınırlarına dikkat ediyoruz. Biraz sonra size ilaçların markaları ve içerikleri ile ilgili yaş sınırları ile ilgili kısa özet bir bilgi vereceğim. Işığında kendi klinik pratiğinden bahsetmek gerekirse kesinlikle hiçbir ilaç vermiyorum. Serum fizyolojik dışında ilk 6 ay vermemek için gerçekten elimden gelen çabayı gösteriyorum ve de mümkünse aslında 2 yaşın öncesinde bu tür ilaçları hiç vermiyorum. Ancak bazen dediğim gibi gerçekten şikayetler çok yoğun olunca mecbur kalabiliyoruz o zaman da ne yapmak gerekiyor önerilen ilacın dozunun yarısını, benimki üçte birini enjektörle bir kaç mililitre gibi çok düşük dozlarda bazen vermek gerekebiliyor.

Yani bazen doktor dozunda ciddi ayarlamalar yaparak önerilen yaşın altında bu ilaçları verebiliyor. Bu durumda da ciddi bir yan etki genellikle görmüyoruz tam içeren ilaçlar gerçekten çok ciddi bir sıkıntı yoksa 6 yaşından önce verilmemeli. Ancak bazen kulakta sıvı birikimi kulak iltihabı gibi durumlarda kısa süreli yine 6 yaş için önerilen dozun yarısı üçte biri, dörtte biri gibi düşük dozlarda 4-5 gün kadar kısa süreli kullanmak gerekebiliyor. Dekonjestan içermeyen soğuk algınlığı ilaçları ise 2 yaştan itibaren kullanılabiliyor. 2 yaşın altında kullanacaksak aynı şekilde yaşa kiloya uygun doz azaltmaları yapılabilir ama tekrar tekrar vurguluyorum; Çok mecbur kalmadıkça, ruhsatta yaş sınırları dışında bu tür İlaçları kullanmayı önermiyoruz.

Soğuk algınlığı ilaçları kaç çeşit?

Bu ilçaları 3 gruba ayıracağız.

İçerisinde dekonjestan bulunmayan ilaçlar

Bunlar daha önce de belirttiğim gibi, 2 yaşın altında kullanılmasa iyi olur. Şu anda Türkiye’de piyasada bu tarz sadece 2 tane ilaç var. A-ferin Pediatrik şurup kolay anlaşılması ve karışmaması açısından mavi kutuda olan. Bir de İburamin Zero şurup var, bu da pembe kutulu bir ilaç.

Dekonjestan içeren ilaçlar

Bunlar daha önce de belirttiğim gibi, 6 yaşın altında kullanılmasa iyi olur. Bu gruba gelince, en çok bilinenlerden birisi Peditus şurup. Bunun dışında A-ferin Plus şurup, kırmızı kutuda olan İburamin Cold şurup, lacivert-kırmızı kutulu ve Coldaway şurup en sık bilinenlerden bazıları. Bunlar genellikle 15 mg Psödoefedrin içeren şuruplar.

Ancak anne babaların yine çok sık aşina olduğu Sudafed, Actidem ve Actifed tarzı şurupların içerisindeki Psödoefedrin miktarının 5 ml yani bir ölçekte 30 mg olduğunu da vurgulamak gerekiyor. Dolayısıyla 6 yaşın üstünde bile, eğer bu şurupları vereceksek ancak 1/2 ölçek yani diğerlerine eşdeğer olacak şekilde verebiliyoruz. Normal şartlarda bu şurupların prospektüslerinde genellikle 12 yaş altında kullanılmaz ibaresine rastlayabilirsiniz. Bu tür ilaçların haplarına geldiğimizde, Psödoefedrin dozu genellikle 30-60 mg civarında. İster çocuk, ister yetişkin olsun dekonjestanların yüksek dozda ve sıklıkla alınması özellikle hassas bireylerde, kalpte çarpıntı bazen de ciddi ritim bozukluklarına yol açabilir. Epilepsisi olanlarda da Epilepsi nöbetini tetkileyebilir. Bu nedenle bu ilaçların doktor kontrolünde, dikkatli kullanılmalarında büyük fayda görüyorum.

Sevgiyle ve sağlıcakla kalın.