Bu makale daha önce @doktoramcam Instagram sayfasında yaptığım bir canlı yayından alıntılanmıştır, faydalanacağınızı umuyorum.
Canlı yayının tamamını ” Özel Aşılar Kafanızı Karıştırmasın ” adlı videomuzda bulabilirsiniz.
Öncelikle özel aşılar hakkında en sık sorulan 6 soruyu yanıtlamak istiyorum.
İçindekiler
1) Özel aşılar önemsiz mi?
Peki özel aşı olması bunu önemsiz veya daha riskli yapar mı? Hayır yapmaz, son derece önemli, riski de yok. Çünkü Sağlık Bakanlığı’nın izniyle, ruhsatıyla, uzun değerlendirmelerden sonra ülkemizde piyasaya çıkıyor. Kanuni yollarla bu aşılar uygulanıyor ve genellikle anne babalarımıza yeni bir özel aşı çıktı, işte önemli bir menenjit aşısı dediğinizde akıllarına gelen ilk soru.
2) Yeni bir özel aşı için çocuğum kobay mı olacak?
“Yeni bir aşı bu, acaba çocuğum ilk kez mi bu aşıyı olacak, ilk kez mi çocuğumun üzerinde denenecek? ” gibi endişeler ortaya çıkabiliyor. Aslında hiç ilgisi yok. Yeni bir aşının ülkemize gelebilmesi için en az 5-6 yıllık bir süreç geçiyor çünkü ruhsat işlemleri son derece uzun sürüyor. Firma bir ülkede başvuru yaptığı andan itibaren bu ülkede izinli olarak uygulanabilir hale gelmesi için en az 5 yıl geçiyor. Dolayısıyla 50-60 milyonluk bir doz tecrübesi oluyor yani Faz 4 çalışması oluyor. Faz 3 biliyorsunuz, uygulamaya geçmeden önceki güvenlik ve etkinlik çalışması. Faz 4 de klinik uygulama başladıktan sonra yani 60 milyonluk doz tecrübesinden sonra bu aşı ülkemizde uygulanmaya başlıyor. Dolayısıyla herhangi bir aşı ilk kez ülkemize geldiğinde kesinlikle çocuğunuz kobay falan olmuyor.
3) Özel aşılarda başlama yaşı ve doz sayıları neden her çocukta farklı?
Kafamızda bir doz karmaşası oluyor; İşte efendim “Ayşe’nin doktoru 9 ayda başlayalım, 2 doz dedi. Dr. Anıl Bey işte 3 ayda başlayalım 4 doz dedi… ” Bunların sebeplerini biraz sonra tek tek aşıları anlatırken söyleyeceğim. Sonuçta aslında her doktorun söylediği doğru çünkü özel aşı olduğu için esnek bir takvime sahip. Zaman zaman farklı uygulamalar olabiliyor.
4) Özel aşılar neden devlet’te yok?
Peki bu aşılar neden devlette yapılmıyor? Bu aslında tamamen bütçesel bir durum. Birazdan listesini vereceğim, şu anda devlette ücretsiz olarak olduğunuz aşıların neredeyse %80’i bir 10-12 yıl önce özel aşıydı. Ve yavaş yavaş devlet, bütçe açıldıkça, önem sırasına göre yavaş yavaş bunları aşı takvimine ekledi. Ve şu anda gerçekten, bu son şu anda yaptığımız özel aşılar hariç, birçok gelişmiş ülkenin aşı takvimine yakın düzeyde bir aşı takvimine sahip aslında Türkiye.
5) Özel bir aşı nasıl devlet aşısı haline geliyor?
Peki özel aşının devlet aşısı olmasına nasıl karar veriliyor? Öncelikle bu hastalık ya çok öldürücü olacak veya çok sık görülecek ve maddi kayıplara, anne – babaların işten uzak kalmasına ki, bu da dolaylı olarak bir maddi kayıptır, ciddi maddi kayıplara sebep olacak. Dolayısıyla şu anda bu özel aşılardan muhtemelen ilk önce menenjit aşıları, Meningokok aşıları devlet kapsamına girecektir ilk bütçe açıldığında. Daha sonra da Rotavirüsü bekliyoruz. Ve HPV Rahim ağzı kanseri aşısı, muhtemelen son sıralarda gelecek ücretsiz aşı olması için.
6) Özel aşıları hangi kurum ve hangi özel sigortalar ödüyor?
Çok sık soruluyor çünkü bazı anne babalarımız banka çalışanı, bazı anne babalarımızın şirketten dolayı veya kendileri özel olarak bir özel sigorta yaptırıyorlar. Ve dolayısıyla bu aşılar hangi kurumlar tarafından ödeniyor sorusu aklınıza gelebilir. Ziraat – Halk Bankası dediğimizi bir birleşik poliçe var bunlar ödüyor. Halk Bankası çalışanları ödüyor, İş Bankası çalışanları ödüyor. Bunun dışındaki ne yazık ki Vakıfbank, Akbank, Garanti Bankası gibi birçok banka tarafından özel aşılar ödenmiyor. Özel sigortalara gelince yapılan poliçenin ne kadar kapsamlı olduğu ile ilişkili. Bazen 0, bazen %50, bazen %70, bazen de %80 aşıları geri ödeyebiliyor. Dolayısıyla sigorta poliçenizi yapan yetkililerle görüşerek, bu özel aşıları ödeyip ödemediğini öğrenmek mümkün.
