Aslında Türkçe’de memeden kesmek deyince bebeğin anne sütü emmeyi tamamen bırakılması anlaşılıyor, peki bu ne kadar doğru? Çünkü İngilizce’de “Memeden kesme” “Weaning baby” anlamına geliyor fakat burada kasdedilen ek gıdalara başlandığı dönemdeki kademeli azaltma dönemini de kapsıyor. Sonuç olarak bebekler 2 yaşına kadar anne sütü emzirmeye devam edilmelidir. 2012’de Sağlık Bakanlığımızın aldığı bir karara ve Dünya Sağlık Örgütü’nün önerilerine göre emzirme kademeli olarak azaltılırken, ek gıdalar kademeli olarak arttırılmalıdır. Ancak döneme göre bunun sıklığı çok önemli, o yüzden bu yazımızı bölümler halinde anne sütünü azaltma veya memeden kesme olarak algılamanızı rica ediyorum. Buna göre 6-24 arası anne sütünü azaltma dönemi, 2 yaş sonrası gerçek anlamda memeden kesme olarak da kabul edilebilir.
İçindekiler
6-8 Ay Emzirme Düzeni
Son yıllarda ek gıdaları 6-12 ay arası kademli olarak arttırılarak, buna oranla anne sütünün azaltılması önerilmektedir. Buna göre 6-8 ay arası günlük enerjinin %70-80’i (7-8 kez emme) anne sütünden gelmeli, ek gıdaya geçişte önerilen tüm besin çeşitlerinden her gün 2 tanesi seçilerek verilmeli. 8 aydan önce 4 öğün+kahvaltıya geçilmemeli. Eğer anne sütü yok veya yeterli değilse, o zaman alıştıktan sonra önerilen tüm besin çeşitleri verilebilir. 6-8 ay beslenme detayı için “6 Aylık Bebek Beslenmesi” yazımızı okuyunuz.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Anıl Yeşildal, “Anne Sütü ve Emzirmenin Önemi”, “Sık Görülen Bebek Hastalıkları” ve çeşitli sağlık konularıyla ilgili bilgiler veriyor.
8-10 Ay Emzirme Düzeni
Buna göre 8-10 ay arası günlük enerjinin %50-60’ı(5-6 kez emme) anne sütünden gelmeli. Anne sütünü beslenmedeki payını azaltabilmek için artık 4 öğün+kahvaltıya geçilmelidir. Anne sütü azalan çocuk artık 200 ml’lik öğünleri alabilir.
10-12 Ay Emzirme Dönemi
Günlük enerjinin %30-40’ını (3-4 kez emme)geçmeyecek şekilde anne sütü alımına devam edilmelidir. Ek gıda çeşit ve miktarları giderek artmakta.
12-24 Ay Emzirme Dönemi
Bebek 1-2 yaş arasında günlük protein ve kalori gereksiniminin %20-30’unu (2-3 kez emme) anne sütünden almalıdır. Anne sütü bebeği enfeksiyonlardan korur. İnek sütü veya devam sütleri ancak anne sütü yoksa verilmelidir. Günde 2-3 kez annesini emen bir bebeğin dışarıdan ayrıca süt veya mama içmesi gerekemez.
Bu dönemdeki en önemli öneri gece emmesinin kesilmesidir. İnsanoğlu 1 yaştan sonra gece beslenecek şekilde yaratılmamıştır. Gece emmek için uyanmak demek, mide-barsak-böbrek-karaciğer-kalp ve beyin dahil hiçbir organımızın uyuyamaması anlamına gelir. Oysa sağlıklı gelişim için kesintisiz bir uyku çok önemlidir. Üstelik gece yatarak emmek reflü, orta kulak iltihabı ve diş çürüğü gibi birçok hastalığa da davetiye çıkarır. Ama çocuk açlıktan uyanıyor ağlıyor diyorsanız, aslında ihtiyaçtan değil psikolojik bağımlılığından dolayı uyanır, ağlar ve meme ister, siz vermeye devam ettiğiniz sürece bu kısır döngüden asla çıkış olmaz. Ancak bu değişiklik çocuğun hayatında ciddi bir dönüm noktasıdır, o yüzden buna kolay alışabilmesi için hastalık, diş çıkarma gibi zor dönemleri seçmeyin.
İşinizi Kolaylaştıracak Bazı İpuçları:
- Gündüzleri dahi memeyi emzik niyetine kullanmasına izin vermeyin.
- Herhangi bir nedenle ağlayınca susturmak-sakinleştirmek için emzirmeyin.
- Gündüz emmesi için sabit bir koltuğunuz ve saatiniz, yani kurallarınız olsun. Bunu yapmanız çocukta yeni bir şartlı refleks oluşturarak, bu alışkanlıktan daha kolay kurtulmasını sağlar.
- Emzirmeyi uykuya geçiş aracı olarak kullanmayın
- Geceye karar verince bunu hemen ve tam uygulayın, alışkanlıklardan kurtulmak bir seferde olur, azaltarak değil.
- Gece kesmeye karar verince siz ve eşiniz, varsa evdeki diğer aile büyükleri tutarlı ve kararlı olmalı, ağlıyor diye birkaç gün sonra asla tekrar meme verilmemeli.
- Çocuk sevgi eksikliği hissetmesin, terkedildiğini zannetmesin diye ağladığı zaman kucağınıza alabilirsiniz, saçlarını okşayabilirsiniz, sütyen açılmadan göğsünüze koyarak onu yatıştırabilirsiniz, böylece sizin sıcaklığınızı, kalp sesinizi ve kokunuzu alarak sakinleşebilir. Ancak asla gece memeye geri dönüş yapmayın, 2 yaşa kadar gündüz emzirin.
Memeden Tamamen Kesme
2 yaş dolduğunda yukarıdaki öneriler geçerli olmak şartıyla yine karar verince asla geri dönüşü olmamak üzere, bunu bir seferde ve aniden yapın, yaşı ilerlediği için anlayacağı dille onu hazırlamaya çalışabilirsiniz. Çocuk tüm bu geçiş dönemine ağlayarak ve huy değiştirerek tepki verebilir, ancak üzülmeyin alışacak.
