Listeria monocytogenes (Listeria) insan ve hayvanlarda hastalığa neden olan bakteri grubudur. Bu bakteri ile bulaşmış gıdaların tüketilmesi ciddi klinik tablolara yol açmaktadır.
İçindekiler
Listeria’nın kaynağı
Toprak ve suda bulunur. Evcil ve vahşi hayvanların dışkıları ve insan dışkısının olduğu birçok yerde de vardır.
Listeria taşıyan hayvanlarda herhangi bir hastalık belirtisi görülmez.
- Pastörize edilmemiş çiğ süt ve süt ürünleri
- Çiğ et ve sebzeler
- Sosis, salam, sucuk ve diğer şarküteri etleri
- Deniz ürünleri bulaşım da önemlidir.
Pişirilmeden yenen bazı gıdaların çiğ etle temas etmesi sonucu çapraz bulaşma dediğimiz durum söz konusu olmaktadır ki çiğ etlerin bulunduğu ortamda sebzelere işlem yapılmamalıdır. Listeria yüksek ısılara dirençli olduğu gibi buzdolabı ısısında kolaylıkla çoğalabilmektedir. Sıcak ve soğuk şartlarında üreyebilen bu bakteri birçok gıdanın rahatlıkla bulaşmasına neden olmaktadır.
Hani gıdalarda bulunur?
Hazır gıdalar bulaşım da önemlidir. Hazır gıdalar arasında ;
- Izgara tavuk
- Kokoreç
- Izgara balık
- Midye tava
- Donmuş çiğ İnegöl köfte enfeksiyon açısından riskli gıdalar içinde yer almaktadır.
Klinik bulgular
Gıda zehirlenmesi şeklinde seyreden Listeria enfeksiyonunda ateş ve ishal görülür. Genellikle bu tablo da tanı gözden kaçabilir. Ciddi şekilde gelişen enfeksiyonlarda ;
- Ateş
- Baş ağrısı
- Ense sertliği
- Şuur bulanıklığı
- Kas ağrıları görülebilir.
Gebelikte ve yenidoğanda Listeria enfeksiyonu
Gebelerde ve yenidoğan bebeklerde bu enfeksiyon önemlidir. Gebelikte geçirilen enfeksiyon yenidoğan bebeği etkiler.
- Düşük
- Ölü doğum
- Ve prematüre doğuma neden olabilir.
Annedeki enfeksiyonda ateş, halsizlik baş ağrısı ve mide barsak şikayetleri vardır. Çoğu kez yanlışlıkla gribal enfeksiyon olarak yorumlanır.
Listeria enfeksiyonu yenidoğanda erken ve geç başlangıçlı şekilde görülür:
Erken başlangıçlı yenidoğan Listeria enfeksiyonu
- Zatürre
- Sepsis şeklinde seyreder.
Geç başlangıçlı yenidoğan Listeria enfeksiyonu yaşamın birinci haftasından sonra görülür ve bu hastalar da Listeria menenjiti gelişir.
Enfekte olan yenidoğan bebeklerde tanı konulmadığı zaman bebek kaybedilebilmektedir.
Kuluçka süresi
Listerianın kuluçka süresi 1- 4 haftadır. Hastalık salgınlar şeklinde seyredebilir. 2017 yılı verilerine göre ABD de 1600 kişinin Listeri tanısı ile takip edildiği ve 260 hastanın kaybedildiği bildirilmektedir.
Tanı ve tedavi
Tanı ;
- Dışkı
- Kan
- Vücut sıvılarının bakteriyolojik kültürleri ile konur.
Tedavide antibiyotik uygulanır. Tedavi süresi ciddi vakalarda 14 -21 gündür.
Enfeksiyondan korunma
Listeriadan korunma çok önemlidir.
- Çiğ süt tüketilmemeli, Pastörize süt tercih edilmelidir.
- Çiğ sütten hazırlanan yumuşak peynir tercih edilmemelidir.
- Çiğ tüketilecek sebze ve meyveleri hazırlama işlemi çiğ etlerin işlevinin yapıldığı ortamlarda uygulanmamalıdır.
- Etlerin pişirilmesinde ısı en az 72 santigrat derece olmalıdır.
Aşağıdaki videoda Prof. Dr. Mustafa Bakır, “Verem (Tüberküloz) Hastalığı” hakkında bilgiler veriyor.