Kolonoskopi kanseri önlüyor. Özellikle kanser taramalarında son dönemde en önemli yöntemlerinden birisi kolonoskopidir. Ailesinde kolon kanseri olan bireyler mutlaka yaptırmalıdır.
İçindekiler
Kolonoskopi Nedir?
- Fiber sistemle video kolonoskop ile kalın bağırsağın ve ince bağırsağın kalın bağırsağa bağlandığı yerin (terminal ileum) görüntülenmesidir.
- Kalın bağırsağın iç yüzünün muayene edilmesidir.
- Size uyuşturucu iğne ve ya anesteziyi takiben ucunda kamera bulunan fiber sisteme sahip ince esnek tüp ile rektuma (makattan) girilerek başlanan incelemedir.
- Kalın bağırsak hastalıklarını tanımada direk tanı yöntemidir.
- Özellikle bağırsak kanseri ve bağırsak kanseri öncüleri olan poliplerin saptanıp alınmasını sağlar. Bu nedenle kolon kanserini tarama yöntemi olarak kullanılır.
Neden Yapılır?
- Ailesinde barsak kanseri olanlar, barsak kanseri taraması sonucunda anormallik çıkan herkese kolonoskopi yapılmalıdır.
- Kolonoskopi önerilmesinin başlıca nedeni kanser olup olmadığına bakıp kanser öncesi polipler varsa snare(kement)ile ve elektro koter kullanarak tümüyle almaktır. Poliplerin alınması (çoğunlukla kolonoskopi esnasında) gelecekte barsak kanseri olma olasılığını hemen hemen tümüyle ortadan kaldırır.
- Barsak kanseri taraması yaptıran her 100 kişiden ikisinde sonuç anormal çıkar. Barsak kanseri taramasında en çok kullanılan yöntem gaitada 3 kez tekrarlanan gizli kan tahlilidir. Gaitada gizli kan pozitifliği olanların hepsi kanser olmasa da mutlaka kolonoskopi yapılmalıdır.
- Barsak kanseri dünyanın en yaygın 3. kanseridir.
- 50 yaşın üzerinde 1 kez kolonoskopi yapılması tavsiye edilmektedir.
- Ailesinde 1. derece kolon kanseri veya kolon polipi hastalığı bulunanlar kolonoskopik tarama takvimini öğrenmek için gecikmeden Gastroenteroloji uzmanına başvurmalıdır.
Kolonoskopi Öncesi Hazırlıkta Neler Yapılır?
- Uzmanın barsağınızın iç yüzeyini görebilmesini için işlem öncesi barsağınızın tamamen temizlenmesi gerekir.
- Kolonoskopi öncesi size diyet ve ilaç listesi verilir.
- İşlem öncesi bu ilaçların ve diyetin uygulanması hemşire tarafından anlatılır.
- İşlemden 3-4 gün önce kan sulandırıcı ve non steroid dediğimiz ağrı kesici ilaçların alınımını durdurulur. Yapılacak polipektomi (polipin alınma işlemi) esnasında kanama olmaması için bu ilaçların kesilmesi önemlidir.
- Kolonoskopik işlemde uyutucu ilaç uygulandığı için işlem sonu sizi eve götürecek refakatçiye ihtiyaç vardır.
Nasıl Yapılır?
- Gevşemenize yardımcı olacak uyutucu ilaç damar yoluyla uygulanır. Sol yan tarafınıza yatmanız istenir, makat yoluyla kolonoskop uygulamasının ardından kalın barsağın tümü ve ince barsağın kalın barsağa bağlandığı yer görüntülenir.
- İşlem ortalama 10-30 dakika sürer. (30 dakika özellikle poliplerin alınması durumundadır)
Sonucu Ne Zaman Alınır? Kolonoskopi Sonucu Ne Anlama Gelir?
- İşlem sonrası Gastroenteroloji Uzmanı tarafından çıkan sonuç hastaya bildirilir. Zira endoskopik işlemler direk görerek tanının konulduğu yöntemdir.
- Kolonoskopi esnasında normal sonuç çıkabilir. Ortalama 10 hastanın 5 tanesinde normal kolonoskopik bulgular vardır.
- Kolonoskopide polip( 1 ve ya birden fazla) varsa alınır, bu poliplerin alınması kanser olmayı önler. Poliplerin histolojik incelenmesini takiben, size hangi risk grubunda olduğunuz(az, orta, yüksek) söylenilir. Kaç yılda bir kolonoskopi yaptırmanız gerektiği anlatılır.
- Kolonoskopide kanser saptanırsa tedaviye yönlendirilirsiniz.
Aşağıdaki videoda Doç. Dr. Laika Karabulut, “Pankreas Hastalıkları” hakkında bilgiler veriyor.
Kolonoskopinin Yan Etkileri veya Komplikasyonları Var mıdır?
- Barsağın tamamının görülememesi; bağırsağınız tamamen boşalmamışsa ya da kolonoskop kalın bağırsağınızın sonuna ulaşamamışsa bu durum meydana gelebilir. (Tekrar kolonoskopi yaptırmanız veya baryumlu kolon grafisi çektirmeniz istenebilir.)
- Daha ayrıntılı muayene veya tıbbi danışma gerektiren şiddetli kanamalar; Kolonoskopi ile alınan polipler veya doku örnekleri şiddetli kanamaya yol açabilir. Her 150 kolonoskopiden yaklaşık birinde bunun olabileceği öngörülmektedir.
- Bağırsağın delinmesi; Kolonoskop bağırsağınızın duvarında delinmeye neden olabilir. Bunun meydana gelme olasılığı yaklaşık olarak 1500’de birdir. Bağırsağınız delinirse, ameliyat gerekebilir.
- Solunum ya da kalp rahatsızlığı; Vücudunuzun uyuşturucu ilaca tepki göstermesi geçici solunum veya kalp rahatsızlıklarına yol açabilir. Muayene sırasında dikkatle izlendiğiniz için ciddi sorun çıkması çok enderdir.
Kolonoskopide Kanser Dışında Neler Tespit Edilir?
- Makattan kan gelmesi durumunda
- Sürekli devam eden kabızlık ve karın şişlikleri
- Kronik ishal
- İltihabi barsak hastalığı(Ülseratif Kolit CROHN hastalığı tanısı ve takibinde)
- Tedaviyi dirençli kabul edilen huzursuz barsak sendromlarında kolonoskopik incelemeler gerekebilir.
Gastroentestinal ve endoskopik işlemlerin bu konuda uzmanlık eğitimi almış Gastroenteroloji uzmanları tarafından yapılmasına dikkat edilmelidir.
