Kolik – Bebeklerde Gaz Sancısı

İnfantil Kolik (Gazlı Bebek) Nedir?

Süt çocukluğu döneminin en sık rastlanan infantil kolik (gazlı bebek), halen gizemini koruyan, aileleri endişeye sokabilen, maddi ve manevi birçok kayıplara neden olabilen bir sendromdur. Klasik tanımına göre “gelişimi normal olan, sağlıklı 0-3 aylık bebeklerde görülen, en az üç hafta süreli, haftada üç günden, günde üç saatten fazla ve başka bir nedenle açıklanamayan biçimde huzursuzluk, ajitasyon ve ağlamaların olduğu” tabloya infantil kolik denilmektedir. Tüm bebeklerin yaklaşık %10-40’ında görülen bu hastalıkta, ağlama nöbetleri özellikle öğleden sonra ve akşam saatlerinde olmaktadır.

Bebeklerin yalnızca %47’sinde belirtiler üç ay içerisinde kaybolmaktadır. Yüzde 41’inde altıncı aya kadar, geriye kalan %12’sinde ise 12. aya kadar sürmektedir. Klinik tablo hafif, orta ya da ağır olabilir. Hafif tipte; bebekte yalnızca akşamları nedensiz bir huzursuzluk söz konusu iken, orta ve ağır formda ise, tamamen sağlıklı bir bebekte genellikle akşama doğru, yüzde kızarma ve kaşlarını çatma ile başlayıp, ardından bacakların karına doğru çekilmesi ve şiddetli ağlama nöbetleri birkaç dakika sürdükten sonra sonlanır. Birkaç dakika sonra aynı nöbet yinelenir. Bu biçimdeki nöbetler yaklaşık 2-3 saat sürer.

Kolik Nedenleri

Gazlı bebeklerle  ilgili bir çok teori ortaya atılmış olmasına rağmen nedenleri tam olarak aydınlatılamamıştır. Ancak alta yatan başka bir neden olmadığının gösterilmesi önemlidir. Sıklıkla idrar yolu enfeksiyonları, bağırsaklarda düğümlenme, inek sütü alerjisi gibi önemli sağlık probleminin dışlanması gerekir. Bebeğinizin ilk aylarda ağlamak için pek çok nedeni vardır. Her bebeğin kullanabileceği tek iletişim aracı ağlama olduğuna göre her ağlama ile bebeğin anlatmak istediği birçok şey olabilir. Eğer acıktığı için veya bezi kirli olduğu için ağlamadığından eminseniz, onu rahatlatacak şeylerin başında gelen şey anne kucağıdır.

Kolik Tedavisi

Altta yatan herhangi bir hastalığı olmadığı sürece  hiç endişeye gerek yoktur.  Anne baba olarak çocuğunuzun sağlıklı bir bebek olduğunu, koliğin çocuğunuzun büyüme ve gelişmesi üzerinde hiçbir olumsuz etkisi olmayacağını ve bir müddet sonra kendiliğinden geçeceğini unutmayın ve moralinizi bozmayın. Diğer taraftan gaz sancısının bilinen kesin tedavisi yoktur. Ancak bazı önlemler yararlı olabilmektedir:
Her şeyden önce altının temiz, rahat ve  karnın tok olmasını sağlayın.
Bebeğinizi dik olarak kucağınıza alın ve sırtına minik darbeler vurarak gazını çıkarmaya çalışın.
Sessiz ve daha az aydınlık bir oda dış uyaranları azaltarak yardımcı olabilir.
On dakikadan fazla süredir bebeğiniz ağlıyorsa yüzükoyun yatırmayı deneyin.
Karına sıcak havlu koymak ve masaj yapmayı, ılık duş  aldırmayı deneyebilirsiniz. Çok aktif bebeklerde bebeğin sadece kollarını bir örtüye battaniyeye sarılması ona güven duygusu vereceği için işe yarayabilir.

Genellikle her bebeğin ne ile sakinleşeceği bir muamma olduğu için ebeveynlerin denemesi gereken  yollardan bazıları; araba yolculuğu ile  kısa şehir turuna çıkmak, duyabileceği mesafeden saç kurutma makinesi veya elektrik süpürgesi sesi dinletmek olabilir.
Bebeğinizi emziriyorsanız yediğiniz gıdalara dikkat edin (Tüm baharatlardan, kuru baklagillerden, Lahana, karnabahar,brokoli,inek sütü,çikolata ve soğandan uzak durmayı deneyin, sadece  deneyin  işe  yaramıyorsa ilgisi  yok  denektir,  bu  konuda  kesin  bir  kural  yok)
Bebeğinizi formül mamayla besliyorsanız mamayı değiştirin. Doktorunuza danışarak laktozu azaltılmış mama verilmesini isteyin. Fermente sütle yapılmış bir mamayı  da deneyebilirsiniz.
Şarkı söyleyin ve onunla dans etmeyi deneyin. Gazlı bebekler için özel olarak bestelenmiş müzikleri temin edebilirsiniz. Dinlendirici bir müzik işe yarayabilir. Seyredebileceği renkli ve hareketli bir şeyler hoşuna gidecektir.
Eğer tüm bu yöntemleri kullanmanıza rağmen çocuğunuz rahatlamıyorsa hekiminize danışarak bazı bitkisel ilaçlar kullanılabilir. Ancak yüzde yüz fayda sağlayan hiçbir ilaç yoktur.

Aşağıdaki videolarda Uzm.Dr. Erdem Uzunoğlu, “Bebeklerde Ağlama Nedenleri” hakkında bilgiler veriyor.

Kolikte Ne Zaman Endişelenmeliyiz?

Eğer bebeğinizin ağlaması dışında ateşi varsa, kusuyorsa, emmesi her zamankine göre azalmışsa ya da  ağlama nöbetleri geçtikten sonra da size göre keyifsiz görünüyorsa çocuk hekimi tarafından mutlaka değerlendirilmelidir.
Bir kez gaz sancısının başka bir hastalığın belirtisi olmadığı saptandıktan sonra endişe etmenize gerek yoktur. Ancak bebeğinin ağlamasından, her anne baba farklı şekillerde etkilenirler.  Yeni anne baba olmak zordur, eğer çocuğunuzun ağlaması sizi çok kötü etkiliyorsa bu sıkıntınızı bir yakınınızla paylaşmak sizi rahatlatacaktır.  Kendinize de biraz zaman ayırmaya çalışın. Eğer olanaklıysa bazen de bebeğiniz yanınızda olmadan dışarı çıkmayı deneyin.