Bebeklerde gaz sancısı nedenleri
Bebeklerde gaz sancısının tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte; en çok kabul edilen açıklama: Yenidoğanın erken döneminde dışarıdan gelen uyarıları engelleyen bir mekanizmanın var olduğu, birinci haftadan sonra bu engelleyici mekanizmanın ortadan kalktığı ve bebeğin dış uyaranlara karşı daha duyarlı hale geldiği düşünülmektedir. Bu durumda da gün boyunca aşırı uyarana maruz kalan bebek akşam saatlerinde iyice huzursuz, gergin ve uyarılmış olur. Sonuç olarak da nedensiz ağlamalar görülür. İnfantil kolikte sebep olarak Laktoz intoleransı (hassasiyeti) ve bebek-ebeveyn arasındaki bazı psikolojik faktörler suçlanmıştır.
Laktoz intoleransı (hassasiyeti)
Laktoz intoleransı (hassasiyeti) daha çok mama ya da inek sütü ile beslenenlerde görülür. Ancak anne sütü ile beslenenlerde aşırı ön süt alınması sonucu göreceli bir laktoz hassasiyeti daha doğrusu laktoz yüklenmesi görülebilir. Çünkü her öğündeki emzirme sırasında anne sütünün içeriği dinamik bir şekilde değişir.
Ön süt dediğimiz ilk sütte laktoz oranı daha yüksek, yağ oranı düşükken, son süt dediğimiz sona kalan sütte laktoz oranı azalırken yağ oranında bir artış olur. Bu da bebekte bir doygunluk yaratarak bebeğin memeyi bırakmasını sağlar. Eğer biz bebeğe her iki göğüsten eşit miktarda süt verirsek ilk memedeki son süte ulaşamadığımızdan henüz doygunluk sağlanamamıştır, 2. memeden emmeye başlayan bebek laktoz oranı yüksek ön sütle 2. kez karşılaşır. Bu da bebeğin gereğinden fazla laktoz almasına neden olur. Daha önce de belirttiğim gibi laktoz hassasiyeti infantil kolik-gazlı bebek nedenlerinden bir tanesidir. Bu durumda bebek normalde olması gerekenden daha fazla laktoz alır ve henüz bağırsakları tam olgunlaşmadığı için bunu sindiremez, göreceli bir laktoz intoleransı oluşur ve daha fazla gaz sancısı çekebilir.
Bunu önlemenin en basit yolu bir memeyi tamamen boşaltmak, diğer göğsü diğer öğüne saklamaktır. Eskiden bunu yapmanın annenin göğüslerinde şişliğe meme birikmesine sebep olacağı ve bunun sonucunda da mastit dediğimiz meme iltihabına yol açacağı düşünülürdü, bu yüzden bundan kaçınılırdı; ancak yapılan bazı çalışmalar bu şekilde bir uygulamanın mastit sıklığında herhangi bir artışa sebep olmadığı gibi, gaz sancılarını da yarı yarıya azalttığını göstermiştir. Bu araştırmalardan bir tanesini özetlemek gerekirse…
300 bebek üzerinde yapılan ilginç bir araştırma, emzirme yöntemiyle gaz sancılarının azaltılabileceğine işaret etmektedir. Her öğünde bir memenin tamamen boşaltılması ya da iki memenin kullanılması karşılaştırıldığında. Bir memenin tamamen boşaltıldığı grupta gaz sancısı(%12’ye karşın %23) ve meme şişkinliği daha az görülmüştür.
Sonuç olarak özellikle gazlı bebeklerin annelerine, emzirmede önerimiz her öğünde bir memeyi sonuna kadar emzirmek,boşaltmak ve diğer memeye diğer öğünde geçmektir.
Kaynak:
Evans K, Evans R, Simmer K. Effect of the method of breastfeeding on breast enrgement, mastitis and infantile colic. Acta Paediatr. 1995 Aug;84(8):849-52
Aşağıdaki videolarda Uzm.Dr. Anıl Yeşildal, “Anne Sütü ve Emzirme”, “Sık Görülen Bebek Hastalıkları” ile çeşitli sağlık konuları hakkında bilgiler veriyor.
