İçindekiler
Kabakulak Nedir?
Kabakulak, aşı öncesi dönemlerde, daha çok 5-9 yaş çocukların sorunuyken, günümüzde 15 yaş üstüne kaymıştır. Aşısız çocuklarda daha erken yaşta da görülebilir. Kabakulak viral bir hastalıktır, kabakulak virüsü en çok kulak memesi altında bulunan parotis isimli tükürük bezini etkiler, bazen dil altı ve çene altındaki diğer tükürük bezleri de etkilenebilir.
Nasıl Bulaşır?
Hasta kişilerle direk temas, veya tükürüğüyle kirlenmiş eşya yoluyla bulaşır. Temastan 14-24 gün sonra belirtiler ortaya çıkar. Genellikle yanaktaki şişliğin başlamasından 1 gün öncesinden 3 gün sonrasına kadar bulaştırıcıdır.
Belirtileri
Çoğu kez hastalık ön belirtiler olmadan aniden, saatler içinde bazen tek taraflı, bazen çift taraflı olarak yanak önünde şişlikle başlar. Çoğu zaman ateş de vardır. Bu şişlik kulak memesini yukarı ve dışa doğru iter. Çoğu vakada şişlik önce bir bezde, birkaç gün içinde karşı taraftaki bezde şişlik olur, vakaların %25’inde ise şişlik tamamen tek taraflıdır. Şişen bölge ağrılı ve hassastır. Dokunma, çarpma, ağzı açma gibi hareketler, sirke-limon gibi ekşi asitli yiyecek-içecekler ağrıyı arttırır. Doktor muayene sırasında ağız içinde yanak üzerinde bu tükürük bezinin kanalının çıkış yerini kızarık olarak görebilir. Kanda amilaz isimli bir madde tipik olarak yüksek bulunur.
Aşağıdaki video serisinde Uzm. Dr. Erdem Uzunoğlu “Çocuklardaki Döküntülü Hastalıklar” hakkında bilgi veriyor.
Kabakulak Komplikasyonları
Komplikasyon yaptığında pankreas bezi, erkeklerde testisler, kızlarda yumurtalıkları da etkileyebilir, bu nedenle nadir de olsa kısırlığa yol açabilir. Bu olay ufak çocuklarda daha nadirdir. Orşit, yani testis iltihabı komplikasyonu olan erkek hastalarda genellikle tükürük bezlerinin şişmesinden 1 hafta sonra yumurtalarında (testis) şişme, kızarıklık ve ağrı olur. Vakaların %10’unda 7-10 gün içinde menenjit komplikasyonu olabilir, ancak bu menenjit çoğu zaman sorunsuz iyileşen bir menenjittir.
Tedavisi
Viral bir enfeksiyon olduğu için antibiyotikler bir işe yaramaz, ağrı kesici-ateş düşürücü şuruplar verilerek, şiş tarafa ısıtılmış havlu uygulaması ile ağrı azaltılmaya çalışılır. Asitli yiyecek-içecekler ağrıyı arttıracağından verilmemelidir. Soğukça içecekler rahatlatıcı olabilir.
