Karaciğerde enfeksiyon oluşturan hepatit B (HBV) akut olarak seyredebildiği gibi ciddi problem oluşturan kronik enfeksiyona da dönüşebilir. Hepatit B geçiren vakaların %5 ‘i taşıyıcı olmaktadır. Taşıyıcılar enfeksiyonun yayılmasında önemli rol oynarlar. Enfeksiyon bu virüsü taşıyan bireylerin kan ve vücut sıvıları ile bulaşmaktadır.
Bulaşım;
- Cinsel temas
- Aynı iğne ve kesici aletlerin kullanılması
- Taşıyıcı olan anneden bebeğe geçiş şeklinde olmaktadır.
Erişkin yaş grubunda vakaların %2-3-6 da kronikleşme görülürken bebeklik döneminde enfekte olan vakaların %90 kronikleşme göstermektedir.
Erken yaşta geçirilen enfeksiyonda kronikleşmenin yüksek olması bu konunun önemini gündeme getirmektedir.
Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) pozitif annelerin bebeklerini enfekte etme riski yüksektir. Anneden bebeğe geçişte risk faktörleri iki grupta incelenir.
Hepatit B – Viral Faktörler
- Antijen (HBeAg) pozitifliği
- Hepatit B virüs DNA düzeyi önemlidir.
HBV DNA düzeyinin yüksek ve e antijen düzeyi pozitif annelerin bebekleri %80-90 enfekte olmakta ve enfekte olan bebeklerin %90 ‘nı HBsAg pozitif kronik taşıyıcı olmaktadır.
Anneye Ait Faktörler
- Plasental ve
- Genetik faktörlerdir.
Enfeksiyonun esas olarak gebeliğin son aylarında veya doğum esnasında bebeğe geçiş göstermektedir. Anne karnında bulaşım nadiren görülmektedir.
Perinatal dönemindeki bu geçişi önlemek için ;
- Gebelerin ilk doktor kontrollerinde HBs antijeninin test edilmesi gerekir.
- Antijen pozitif olan gebelerde HBV DNA düzeyleri incelenmelidir.
- HBV DNA >200.000 İU/m/ ise anneye antiviral tedavi başlanmalıdır. Antiviral tedaviye alınan gebeler yakından takip edilmelidir.
Doğumu takiben bebek seroloji yönünden incelenmelidir. Bu vakalarda Hepatit B immunoglobulin (HBIG) ve hepatit B aşısının birlikte uygulanması önerilir.
HBsAg pozitif anne çocukları için aşağıdaki şemanın uygulanması tavsiye edilmektedir.
- Antijen pozitif anneden doğan çocuklara doğumu takip eden ilk saatlerde 0,5 ml HBIG i.m. verilmelidir.
- Doğumda veya ilk hafta içinde 0,5 ml (10 ug) hepatit B aşısı yapılmalı. İlk dozdan bir ay sonra ikinci doz verilmelidir.
Üçüncü doz altı aylıkken uygulanır.
- 2 kg düşük doğum ağırlıklı bebeklerde bağışıklık yanıtının yetersizliğinden önerilen aşı dozu 4 ‘tür.
- Birinci doz doğumda HBIG ile birlikte verilir.
- İkinci doz bir aylık
- Üçüncü doz iki veya üçüncü ay
- Dördüncü doz altı aylık verilir.
HBs Antijeni pozitif anne bebekleri 9 ile 12 aylık olunca kan incelemesi yapılarak durumları değerlendirilmelidir.
- HBs antijen negatif
HBs antikor düzeyi > 10 mlu/ml ise ilave bir yaklaşım gerekmez.
- HBs antijen negatif
HBs antikor düzeyi < 10 mlu / ml ise tek doz hepatit B aşısı yapılır ve 1- 2 ay sonra antikor düzeyi istenir. Tekrarlanan antikor düzeyi yetersizse iki doz daha hepatit B aşısı uygulanır.
HBs antijeni pozitif anneden doğan ve profilaksi uygulanan bebeklere anne sütü doğumdan sonra hemen başlanmalıdır.