İçindekiler
Gebelik sürecinde beslenmemiz nasıl olmalı? Beslenme şekli önemli mi?
Planlı bir gebelikse öncesinden sağlıklı beslenme süreci ile ilerliyor olmak en güzelidir. Sağlıklı beslenme anne adayının sağlıklı kalabilmesi, sürecin daha rahat geçmesi için gebeliğin her döneminde gereklidir.
Hamilelikte Beslenme Neden Önemlidir?
Anne adayı;
- Kendi fizyolojik gereksinimlerini karşılamak,
- Vücudundaki depolarını dengede tutmak,
- Anne karnındaki bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişimini sağlamak,
- Emzirmeye hazırlık için salgılanacak sütün enerji ve besin ögelerini karşılamak için YETERLİ VE DENGELİ BESLENMEK ZORUNDADIR…
- Yapılan beslenme hataları yüzünden hiç sebepsiz olarak 12 haftalık sürece kadar gebeliğin sona ermesi söz konusu olabiliyor.
Gebelik sürecinde annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi ile bebekte oluşabilecek sorunlar
- Zamanından önce, erken doğum
- Düşük doğum ağırlıklı bebek
- Bedensel ve zihinsel gelişimi yetersiz bebek doğumları
- Ölü doğumlar
Gebelikte Beslenmeye Bağlı Görülen Sağlık Sorunları
- Kansızlık
- Ödem
- Kemik dokusu bozuklukları
- Gebelik zehirlenmesi
- Anne ve bebek ölümleri
- Prematüre ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğumları
- Bebekte zihinsel ve fiziksel gelişim bozuklukları
Gebelikte Önemli Olan Bazı Besin Öğeleri
- Kalsiyum ve D vitamini
- Demir
- İyot
- Folik asit
- Sıvı
Gebelik Döneminde Ağırlık Kazanımı
Gebelikte, ağırlık kazanımının izlenmesi önem taşımaktadır. Gebe kadın ilk üç ayda her ay 0,5-1 kg sonraki aylarda ise ayda ortalama 1 kg ağır, ikiz gebelikte 1,5kg ağırlık kazanımı yeterlidir. Gebelik süresince annenin toplam ağırlık artışı ortalama 12,5 kg (9 – 14 kg) olmalıdır. Ağırlık kazanımı 5-7 kg altında olması çok sağlıklı değildir.
Gebelikte Görülen Sağlıkla İlgili Sorunlar ve Beslenme Önerileri
- Bulantı ve kusma olduğunda
- Kabızlıkta
- Mide yanması olduğunda;
Gebelikte doğru beslenme, hem bebeğin sağlıklı bir şekilde anne karnında gelişip büyüyebilmesi hem de annenin sağlığının korunması için önem taşır. Gebeliği biz üç bölümde değerlendiririz; ‘birinci trimester’ olarak da adlandırdığımız ilk üç aylık periyotta bebek, kendisi için gereken tüm besinleri anneden temin edeceği için annenin gıda tüketim miktarında artışa gitmesine ve günlük beslenme düzeninde ekstra enerji ilave etmesi gereken bir dönem değildir. Önemli olan bu dönemde alınması gereken takviye ve besin ögelerinin günlük beslenmeye eklenmesi yeterli olacaktır.
Gebelik haberinin alınmasıyla beraber hatta gebelik düşünüldüğünde mutlaka kadın doğum uzmanınıza ve diyetisyene giderek kullanmanız gereken takviyeleri ve gebeliğe özel beslenme planınızı oluşturmanız en sağlıklısı olacaktır. Genelde gebelik düşünülmeye başlandığında kadın doğum uzmanları günlük 400 mcg folik asit takviyesinin tablet şeklinde beslenme programına ilave etmeyi öneriyorlar, doğacak bebeğin beyin ve omurilik gelişimi için oldukça önem taşıyan bir gıda takviyesidir.
Kilolu gebe kalındıysa anne adayına 12 haftaya kadar haftada yarım kilo olacak şekilde kontrollü olarak kilo verdirilebiliyor. Sadece gebe kaldıktan sonra vücut yağ analizinin yapılmaması gerektiği unutulmamalıdır.
Gebelikte Dengeli Beslenme
Gebelikte beslenme nasıl olmalıdır sorusu, gebelik haberini alan her anne adayının hatta günümüzde baba adayının da aklına ilk gelen sorulardan biridir. Çünkü gebelikte dengeli beslenme doğacak bebeğin sağlığı direkt etkileyen bir konu olarak karşımıza çıkar. Bu süreçte bir diyetisyen desteği almak ve beslenmedeki yol haritanızı öğrenmek çok değerlidir. Bu süreçte unutulmaması gereken bebeği anneden beslenip, onun dolaşım sistemini kullandığı unutulmamalıdır. Dolayısıyla annenin beslenmesinde yer alan herhangi zararlı bir içerik fetüsün (bebeğin) gelişimini etkiler. Bu nedenle bu dönemde tüketilmemesi gereken gıda ve içecekler vardır. Bunların başında varsa alkol ve sigara vb. zararlı alışkanlıklar gebelik öncesinde ya da en geç gebelik haberi ile bırakılmalıdır. Kafein alımı sınırlandırılmalıdır. Bu nedenle kolalı ve gazlı içecekler günlük beslenmeden çıkarılmalıdır. Kahve 12. Haftaya kadar tüketimine dikkat edilmeli, çay açık olarak tüketilmeye devam edilebilir. Siyah çay gebelikte oluşan kansızlık sorununun çok artmaması için de kontrollü tüketilmesinde fayda vardır.
Bunların dışında çikolata ve çikolatalı gıdalar, yeşil çayda kafein içeriği vardır. Kafein ilaçların içeriğinde de yer alır. Bitki çaylarının tüketimini genel anlamda önermiyoruz. Zencefil hamilelikte sabah bulantılarına iyi gelir ama günlük 1,5 gramı aşmamak gerekir. Yalnız safra kesenizde taş varsa zencefil kullanılmamalıdır. Çiğ et ve çiğ et barındıran gıdalar, çiğ yumurta ve çiğ yumurta barındıran (mayonez gibi) gıdalar bulaş riski nedeniyle yine karaciğer ve organ etleri de bu açıdan gebelikte tüketilmemelidir. Sucuk, sosis, salam gibi hazır, işlenmiş ve katkılı gıdalardan kaçının. Konserve ve tütsülenmiş, salamura gıdaları tüketmeyiniz. Tuz tüketim miktarı kısıtlı olması, acı baharatın tüketilmemesi daha konforlu bir süreç sağlar.
Gebeliğin İlk Ayında Beslenme Önerileri
Gebeliğin ilk üç ayı anne adayının vücudunun gebeliğe uyumlandığı dönemdir. Değişen hormon düzeyleri ile bulantı, kusma, tat ve koku hassasiyeti, sindirim sorunları ve bunlara bağlı kilo kaybı gibi çeşitli sağlık problemleri bu dönemde sıklıkla görülebilmektedir. Her anne adayı bu süreci aynı şekilde yaşamaz. Bunları en aza indirebilmek için çok yağlı, fazla ve acı baharatlı, koku ve tat yönünden ağır yemeklerden kaçınılabilir.
İlk ay gebelikte tüketilmemesi gereken besinler günlük beslenmeden çıkarılıp, daha düzenli bir öğün düzenine geçilmesi sağlıklı olur.
- Lif alımına dikkat etmek sağlıklıdır. Gebelikte kullanılan demir takviyesi ve değişen hormonlar kabızlığa meyilli artırabilir. Bu nedenle mevsiminde olan sebze ve meyleri tüketmek, tam tahıllı ürünleri beslenmede tutmak, kurubaklagilleri beslenmeden eksik etmemek bu konuda katkı sağlar.
- Kolalı ve gazlı içecekleri tüketmeyin
- Doktorunuzun ya da diyetisyeninizin bilgisi olmadan bitki çayı içmeyiniz.
- Yumurta iyi kaliteli protein içeriği ile her gün 1 adet mutlaka tüketiniz.
- Kırmızı et haftada 1-2 kez ve diğer günlerde beyaz et, kuru baklagilleri protein kaynağı olarak tüketin. Balık tüketimi yapamıyorsanız Omega-3 takviye kullanımı için güvenilir kaynak alımı olarak destek isteyebilirsiniz.
- Ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumları çiğ olarak beslenmenize ekleyebiliriz.
- Bol bol su tüketin , günde 3 litre sıvı alımı önemlidir ve bunun 8-10 bardağının sudan gelmesi sağlıklı olur.
- Sucuk, sosis, salam gibi hazır, işlenmiş, katkılı ve kullanım ömrü uzun olan gıdalardan kaçının.
- Günlük folik asit desteğini hekiminizin önerisine göre kullanmayı ihmal etmeyin.
- Çiğ köfte, mayonez gibi çiğ et ve çiğ yumurta içeren gıdaları tüketmeyiniz.
- Konserve, salamura ve tütsülenmiş gıdaları tüketmeyiniz.
- Aşırı tuz alımından kaçınınız.
- Çok yoğun olarak şeker almayınız.
Yoğun Mide Bulantınız Olursa Beslenmede Yapılacak Değişimler
Gebeliğin ilk 3 ayını oluşturan bu dönemde annenin yaşadığı hormonal değişimler bu dönemde çok karşılaştığımız hiperemesiz dediğimiz mide bulantılarına ve kusmaya neden olabilir. Bu durum anne besin tüketimini reddedebilir ve günlük enerji alımı kısıtlanabilir. Çok şiddetli olarak bu dönemi yaşayan gebelerde yoğun kilo kaybı ve ciddi beslenme sorunları yaşanabilir. Bu noktada sabah kalkar kalkmaz mide suyunu emmeye yardımcı olması için kıtır/ kurutulmuş ekmek, galeta, leblebi gibi gıdaları yataktan kalkar kalkmaz atıştırabilirsiniz.
Yeterli protein alımı bu süreci etkileyeceği için; peynir, tuzlu ayran, cacık, yoğurt gibi besinsel kaynakları gün içerisinde kullanmayı ihmal etmemek destekleyici olabilir. Yediğiniz gıdalardaki yağ miktarını sınırlandırmak yine bulantı hissinizin azalmasına destek olur.
Bazı anne adaylarında bulantı ve kusma evresi çok şiddetli olabiliyor, bu noktada mutlaka kadın uzmanınıza başvurmanızı tavsiye ederim.
Gebelik Döneminde Egzersiz
Gebelik döneminde yapılabilecek egzersizler konusunda mutlaka doktorunuzla konuşmanızı tavsiye ederim. Spor geçmişsinizin olması kaslarınızın güçlü kalmanıza destek oluyor. Ben bu süreçte doğada yürüyüş yapıyordum. Düz yolda, belli bir tempoda kalmanızı, kasıklarınıza ağrı girmeyecek tempoda kalmanızı tavsiye ederim.
Diş Hekimi Kontrolü Gebelik Öncesi
Gebelik öncesi mutlaka diş ve ağız bakımınızı yaptırmanızı tavsiye ederim. Gebelik döneminde beslenmenizin düzgün olması diş – ağız sağlığınızın bozulmamasına destek olur.
