Geniz Eti Problemi

” Büyük geniz eti “, ebeveynlerin sıkça duyduğu ve çocukları için endişelenmelerine yol açan bir durumdur. Bu durum, çocukluk çağı kulak burun boğaz hastalıklarının pek çoğuyla ilişkilidir. Tıbbi adıyla “adenoid vejetasyon” olarak adlandırdığımız geniz eti dokusu, geniz bölgesinde yani burun boşluğunun arka bölümünde yer alır. Bu doku bağışıklık sistemimizin bir parçasıdır ve aslında tüm çocuklarda normalde de vardır. Genellikle tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle büyüklüğü artar.

Geniz Eti Hangi Belirtilere Yol Açar?

Geniz eti büyüdüğünde ve geniz boşluğunu doldurduğunda, yaptığı engellemeye bağlı olarak tıkadığı solunum yollarımızda çeşitli hastalıklara neden olur. Örneğin burun tıkanıklığına yol açtığında, tekrarlayan üst ve alt solunum yolu infeksiyonları ile kulak sorunları sıkça karşımıza çıkıyor. Aileler çocuklarının çok sık hastalandıklarını ve bununla birlikte nefes alamadığını gözlemlerler. Beraberinde horlama, ağız açık uyuma, dikkat dağınıklığı, derslerde başarısızlıklar, uykuda idrar kaçırma ve iştah kaybı ile gelişme geriliği gibi durumlar olabiliyor. Sürekli ağızdan nefes almaya çalışan çocukta bu nedenle boğaz ve bademcik sorunları görülebiliyor. Bunun yanı sıra, bu durum uzun sürdüğünde çocuğun yüz gelişimi de etkilenebiliyor ve “adenoid yüzü” olarak tanımladığımız, yüz iskeletinde gelişme bozukluğu ve diş bozuklukları meydana gelebiliyor.

Nasıl Teşhis Edilir?

Geniz etini, endoskoplarla yaptığımız rutin kulak burun boğaz muayenesinde, çoğu kez doğrudan gözle görerek belirleyebiliyoruz. Günümüzde bu konuya eğilmiş merkezlerde, çocuklar için geliştirilmiş ince pediatrik endoskoplar kullanarak burun boşluğunu ve arkasında bulunan geniz etininin boyutlarını kaydetmek olanaklı. Deneyimli ellerde çocuğa önemli bir sıkıntı vermeden yapılabilen bu muayene ile geniz etinin yol açtığı diğer sorunları (örneğin kulak sıvısı) da beraberinde değerlendirebiliyoruz.

Geniz Eti ile Beraber Görülen Hastalıklar Nelerdir?

Burun, solunum yollarımızın başı olduğundan, geniz etinin yol açtığı sorunlar genellikle burun tıkanıklığı ile beraber başlıyor. Burun işleyişi bozulduğu için geçirilen üst solunum yolu infeksiyonları sıklaşabiliyor. İnfeksiyonlar ve burun tıkanıklığı ile beraber sıklıkla kulak sorunları (orta kulakta sıvı toplaması, seröz otit veya otitis media gibi) ile de karşılaşıyoruz. Sürekli ağız solunumu ve bu yolla alınan havanın filtre edilmeden akciğerlere gitmesi, alt solunum yollarında enfeksiyonlara ve hastalıklara eğilim yaratabiliyor (bronşit, zatüre, astım). Geniz etinin yarattığı solunum engellemesi nedeniyle “uykuda soluk durması” olarak bilinen uyku-apne hastalığı  gelişebiliyor.
Bunlarla beraber, alerjik nezle veya çocuk sinüzitleri gibi koşullarına ortaya çıkmasına veya mevcut belirtilerin şiddetlenmesine de yol açabiliyor. Bu kısır döngünün kırılabilmesi için  burun tıkanıklığına yol açan diğer sorunların da belirlenerek aynı titizlikle tedavi edilmesi gerekiyor.

Aşağıdaki videolarda Op. Dr. Atilla Şengör, “Orta Kulakta Sıvı Toplanması” hakkında bilgiler veriyor.

Hangi Durumda ve Nasıl Ameliyat Edilir?

Geniz eti zaman zaman enfeksiyonlar veya alerjik durumlar nedeniyle olduğundan daha büyük hale gelebilir. Bunlara yönelik ilaç tedavileri geniz etinde belirgin rahatlama sağlayabilir. Ancak tedavilere rağmen küçülmüyorsa, buna bağlı diğer sorunlar ortaya çıkıyor ve bunlar da tedavilere yanıt vermiyorsa, bu durumlarda geniz etini almamız gerekebiliyor. Ameliyatın en sık yapıldığı yaşlar 3 ile 7 yaş arasıdır.

Geniz eti ameliyatı ameliyathanede ve genel anestezi altında yapılır. Genellikle çocuk 3 yaşını doldurduktan sonra bu ameliyatın yapılması tercih edilir. Ancak geniz etinin yol açtığı sorunlar şiddetliyse, yani solunum veya kulakla ilgili belirgin olumsuzluklar oluşturuyorsa, bu ameliyatın daha erken yaşlarda da yapılması gerekli olabilir.

 Geniz Eti Ameliyatında Yeni Araçlar Var mıdır?

Geniz eti hangi teknikle alınırsa alınsın, önemli olan gelecekte sorunların tekrarlamasına yol açabilecek geniz eti dokusunun geride kalıp kalmadığıdır. Günümüzde bu konudaki en önemli gelişme, geride doku kalıp kalmadığını gözleyebilmemizi sağlayan, çocuklar için özel olarak geliştirilmiş ince pediatrik endoskoplardır. Aynı rutin muayenede olduğu gibi, ameliyat sırasında da yapılan endoskopi sayesinde, geniz etinin tamamının alınıp alınmadığı böylelikle kontrol edilmiş olur, kanama kontrolü görerek yapılabilir ve hastalığın tekrarlama olasılığı azalır.

Ameliyatın Riski Var mıdır?

Geniz eti ameliyatı basit bir ameliyatmış gibi algılanmamalıdır. Her ameliyatta olduğu gibi hastaneye girildiği andan itibaren başlayan genel riskler mevcuttur. Bunun dışında bu ameliyatın en önemli riski kanama komplikasyonudur. Günümüzün donanımlı hastaneleri ve uzmanlaşmış hekimleriyle bu riskler en aza indirgenmiştir.

Geniz Eti Tekrar Eder mi?

Ameliyatın başarısı endoskopik kontrol altında yapıldığında çok yüksektir. Geniz eti çoğu kez eski belirtilerin tekrarlamasına yol açacak kadar büyümez. Ameliyattan sonra burun tıkanıklığı devam eden çocuklarda, geniz etine eşlik eden diğer bir hastalığın varlığı (mesela alerjik nezle, burun eti şişmesi) akla gelmelidir. Ameliyat ile beraber bunlara yönelik tedaviler de yapılırsa, çocuk belirgin şekilde rahatlayabilir.

Geniz eti ameliyatı sonrasında sorunların devam etmesine neden olabilecek başka koşullar da olabilir. Burun eğrilikleri (deviasyon), burun içi diğer anatomik bozukluklar ve geniz bölgesinde bazı gelişimsel kitleler, çocuklarda sık rastlanmasa da bazen karşımıza çıkabiliyor. Ancak rutin endoskopik muayene ile bu hastalıkların çoğu belirlenebilir ve bu şekilde uygun tedavi planlanabilir.