İçindekiler
Floortime Yöntemi Otizmde bir umut olabilir mi?
Otizmli çocukların aileleri çocuklarının daha iyi iletişim kurabilmesi için, haklı olarak hep bir yöntem arayışı içine girerler. Bugün sizlere Otizmli çocuklarda başarılı sonuçları olan bir eğitim yönteminden bahsetmek istiyorum.
Floortime yöntemi nedir?
Floortime yöntemi özellikle otizmli çocuklarda uygulanan, iletişim kurmaya dayalı bir tedavi yöntemidir. Ancak son zamanlarda otizm spektrum bozukluğu dışında Down Sendromu, dil ve konuşma bozuklukları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite, gelişimsel gerilikler ve duygusal dürtüsel sorunları olan çocuklarda da kullanılmaya başlanmıştır. Floortime yöntemi ilk kez çocuk psikiyatristleri Dr. Stanley Span ve Dr. Selena Wieder tarafından ortaya atılmıştır. Bu yöntem iletişimde gelişimsel bireysel farklılık modeline dayanmaktadır.
Bu tedaviye floortime denmesinin sebebi: “Floor” İngilizce’de yer-zemin anlamına gelir. Bu yöntemde ebeveynlerin veya terapi uygulayan kişilerin, yerde çocukla aynı seviyeye gelerek oyun oynaması ve iletişim kurmasından dolayı, bu isim verilmiştir. İşin ilginci çocukta herhangi bir sorun olmasa bile, iletişim kurmak için çocukla aynı seviyeye inmek her zaman çok önemlidir.
Floortime tedavisi ABA (Applied Behavior Analysis) tedavisine bir alternatif olarak ortaya çıkmış bazen de birlikte kullanılmaktadır. ABA tedavisini dilimize Uygulamalı Davranış Analizi (UDA) olarak da çevirebiliriz. Terapi uygulayan kişilerin amacı çocukların iletişim alanını genişletmektir, bu nedenle çocukla onun gelişimine uygun seviyede iletişim kurulması gerekir. Terapist veya ebeveyn her çocuğun hoşlanabileceği faaliyetlerle çocuğu meşgul eder, çocuğun oyununa girer ve çocuğun lider konumuna geçmesini bekler.
Floortime yönteminin başarı anahtarı
Floortime yöntemi çocuğun duygusal ve entellektüel gelişimini destekleyen 6 önemli noktaya müdahale eder.
- Kendi kendini düzenleme, çevre ile ilgi
- Samimiyet kurma ve iletişime geçme
- İki yönlü iletişim
- Karmaşık iletişim
- Duygusal fikirler
- Duygusal düşünme
Terapistler ebeveynlere, karmaşık iletişime geçebilmek için çocuklarını nasıl yönlendireceklerini öğretirler. Bu sürece iletişim kanallarının açılması ve kapanması adı verilir ve floortime yaklaşımının ana dayanak noktası budur.
Floortime çocuğun tek başına, izole bir ortamdayken konuşma, motor ve bilişsel becerileriyle ilgilenmez, floortime yönteminin ana dayanak noktası iletişimdir. Yani iletişimin olmadığı bir floortime yöntemi söz konusu olamaz. Genel olarak floortime yöntemi otizmli çocukları veya gelişimi geri olan çocukları, var olan potansiyellerini en üst seviyede kullanabilmeye teşvik eder.
Floortime nasıl uygulanır?
En önemlisi floortime sakin bir ortamda uygulanmalıdır Bu hastanın evi olabileceği gibi, özel bir merkez de olabilir. Terapi seansları ebeveynlere ve/veya çocuğa bakan kişilere yönelik eğitimlerin yanı sıra, çocukla etkileşimi de içerir.
Seans sırasında ebeveyn veya eğitmen çocuğun faaliyetlerine katılır ve çocuğun liderliğini takip eder. Daha sonra da çocuğu giderek daha karmaşık etkileşimlere yönlendirmeye başlar. Bu adeta okul öncesi sınıflarda doğal olarak ortaya çıkan, çocuğun akranlarına dahil olabilme davranışına benzer.
Seanslar genellikle ileri geri ya da aynı hayali oyun şeklinde sürdürülür. Bu ortak ilgi, katılım ve problem çözme için temel oluşturur. Ebeveynler ve veya terapistler çocuğun etkileşimleri netleştirmeye, soyut ve mantıksal düşünceye odaklanmasına yardımcı olur.
Örnek vermek gerekirse; eğer çocuk oyuncak bir kamyona vuruyorsa, ebeveyn de benzer şekilde bir oyuncak arabaya dokunabilir. Daha sonra oyuncak arabayı çocuğun kamyonunun önüne koyarak, bu oyuna biraz da konuşma ekleyebilir. Bu davranış modeli, çocuğu yanıtlamaya ve etkileşim kurmaya yönlendirir. Çocuklar büyüdükçe terapistler ve ebeveynler yöntemlerini çocukların yeni ilgi alanlarına uygun hale getirirler. Örneğin oyuncak kamyonlar yerine model uçaklar ve hatta daha ileri seviyede çocuğun özel ilgi duyabileceği fikir ve akademik alanlara da yönelebilirler. Ailelerin floortime yönteminin genel kurallarını evdeki günlük yaşamlarına uyarlamaları, yöntemin başarılı olmasında çok önemli bir unsurdur.
Floortime yöntemi kimler tarafından uygulanır?
Çocuk psikologları, özel eğitim öğretmenleri ve konuşma terapistleri bu tedavi yöntemini uygulayabilen uzmanlar arasındadır. Ayrıca ebeveynler ve çocuk bakıcıları da özel kurslara katılarak, kitaplar veya internet siteleri aracılığıyla floortime tekniklerini öğrenebilirler.
Floortime yönteminin etkisini kanıtlayan bilimsel araştırmalar
Ilk olarak 2003 yılında doktor Greenstein ve Wieder, otizmli bir çocuğun babasıyla yaptığı çalışmanın sonuçlarını değerlendirmişler ve yıllar içinde çocuğun her geçen gün daha iyi gittiğini göstermişlerdir.(1)
2007 yılında bağımsız araştırıcılar tarafından yönetilen bir çalışma, yine otizmli çocuklarda floortime yönteminin faydalarını göstermiştir (2)
2011-2013 yıllarında sırasıyla Tayland ve Kanada’da yapılan çalışmalarda floortime yönteminin Otizmli çocukların duygusal gelişiminde belirgin iyileşme sağladığını ve otizmin ana belirtilerini azaltmada etkili olduğunu göstermiştir. (3,4)
Kaynaklar
- Wieder S, Greenspan SI. Climbing the symbolic ladder in the DIR model through floor time/interactive play. Autism. 2003 Dec;7(4):425-35.
- Solomon R, Necheles J, Ferch C, Bruckman D.Pilot study of a parent training program for young children with autism: the PLAY Project Home Consultation program. Autism. 2007 May;11(3):205-24.
- Pajareya K, Nopmaneejumruslers K. A pilot randomized controlled trial of DIR/Floortime™ parent training intervention for pre-school children with autistic spectrum disorders. Autism. 2011 Sep;15(5):563-77. Epub 2011 Jun 13.
- Casenhiser DM, Shanker SG, Stieben J.Learning through interaction in children with autism: preliminary data from asocial-communication-based intervention. Autism. 2013 Mar;17(2):220-41.Epub 2011 Sep 26.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Sinan Çomu, “Otizm” ve çocuk nörolojisiyle ilgili çeşitli konular hakkında bilgiler veriyor.
