Dünyada ve ülkemizde alerji sıklığı her geçen gün artmakta. Gerek dünyada , gerek ülkemizde alerji en çok ev tozuna karşı gelişmektedir. Ev tozu alerjisi, mite (mayt) denilen ev tozu akarlarına karşı oluşur. Ev tozu akarları gözle görülemeyen küçük canlılardır.
Akarlar insanın deri döküntüleri ile beslenirler. En çok yorgan, yastık, yatak, halı, perde, kumaş kaplı mobilyalarda ve tüylü oyuncaklarda bulunurlar. En iyi 20-30 C derece sıcaklıkta ve % 60-70 nemli ortamda yaşarlar. Ev tozu akarlarının alerji yapan kısmı , dışkıları ile ortama yayılan protein yapısındaki maddelerdir. Ev tozu akarları solunum yolu ile alındığında alerijk rinit, astım gibi solunum yolu hastalıklarına , deri yoluyla temasta ise atopik dermatit ( egzema ) gibi cilt hastalıklarına sebep olurlar.
Ev tozu akarlarına alerjisi olanlarda hangi belirtiler görülebilir?
Akarların ve alerjiye neden olan allerjenlerinin solunum yolu ile alınmasıyla burunda kaşıntı, akıntı, tıkanıklık, hapşırık, gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık, şişlik gibi allerjik rinit bulguları ortaya çıkabilir. Astımlı hastalarda ise astım atakları (öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi) tetiklenebilir.
Ev tozu alerjisinden korunmak için neler yapılabilir?
- Akarlar en çok vaktimizin büyük kısmını uyuyarak geçirdiğimiz ve deri döküntüsünün en çok olduğu yataklarda bulunur. Nevresim ve çarşaflar haftada bir 60 derece ısıda yıkanmalıdır. Akarlar 60 derece ısıda ölür. Mümkünse yastık kılıfları ve çarşaflar özel olarak üretilen kılıfla kaplanmalı.
- Evdeki halıları kaldırıp, yerine makinede yıkanabilen kilim koymalı. Akarlar bakteri olmadığı için antibakteriyel ya da antiallerjen olarak sunulan halıların korunmada bir etkisi yoktur.
- Ev yüksek etkinlikli vakumlu elektrik süpürgeleri ( HEPA filtreli) ile haftada en az üç gün, kırk dakika boyunca süpürülerek ev tozu akar miktarı azaltılabilir, bu yolla akarların %20 azaltıldığı gösterilmiş.
- Alerjisi olduğu bilinen kişilerin odasında mümkün olduğunca az eşya olmalı, odada toz tutan kitaplık gibi araçlar olmamalı. Sık sık nemli bir bezle toz alınmalı.
- Akarlar nemli ortamda yaşadıkları için evin çok nemli olmamasına dikkat etmeli, odadaki nem % 50 yi geçmemelidir , odada nemölçer bulundurarak nem durumunu kontrol etmelidir.
- Evde kadifeli, tüylü kumaşlı perde ya da mobilya bulundurmamalı.Perde kumaşı olarak kolay yıkanabilen kumaşlar seçilmeli.
- Çocuklara peluş, tüylü oyuncaklar verilmemeli. Eğer çocuk bu oyuncağından vazgeçemiyorsa haftada bir, plastik bir poşete koyup derin dondurucuda 24 saat bekletmelidir.
Aşağıdaki videolarda Prof. Dr. Ahmet Akçay, “Mite Alerjisi” hakkında bilgiler veriyor.
