Emzirirken İlaç Kullanımı

Emziren  bir  annenin  en  çok  merak ettiği  konulardan  birisi  de,  hastalandığı  zaman  emzirirken ilaç kullanımı. Daha  doğrusu hangi  ilaçları güvenle  kullanabileceğidir. Aslında kesinlikle  kullanılmaması  gereken veya  annenin  sağlığı  için  mutlaka kullanılacaksa  emzirmenin  kesilmesi  gereken ilaçlar  bir  elin  5 parmağını  geçmez. Bu  konuda  Türkçe  olarak  çok  sık ve  güvenilir  bilgiye  rastlayamadığım  için,  süte  geçen  %  oranlarının listeler  halinde  verildiği  güvenilir yabancı  bir kaynaktan  tercüme  etmeyi  daha  uygun  buldum.

Anıl Yeşildal – DoktorTakvimi.com

Emzirirken ilaç kullanımında nelere dikkat edelim?

En  sık  kullanılan  ve  en  güvenlilerden  başlayarak  kesinlikle  verilmemesi  gereken  ilaçlara  kadar çok basit  bir  sınıflama  vermek  istiyorum.  Mümkün  olduğunca  ilaçların  hem  içeriğini  hem  markasını,  bazı  ilaçlar için  de  ait  oldukları  grubu  da  vermeye  çalışacağım,  bunlar  sizler  için  zor ve  gereksiz  terimler  gibi  görülse  de  ilacı  yazan  doktorunuza  sorarken yardımcı olacağı  için  yine  de  önemli  olduğunu  düşünüyorum.

Aşağıdaki  bulacağınız  liste  dışında  kullanacağınız  birçok  ilacın  emzirirken  güvenli  olup  olmadığını  anlamak  için  size  çok  pratik  bir  yöntem de  önereceğim.  Sadece İngilizce  bilmeniz  yeterli. İlacın  kutusunda  yazan  etken  maddenin  ismimin  yanına  “and breastfeeding”  yazarak  google’da  aratın  genellikle  1.  sırada  çıkan  drugs.com  uzantılı  bağlantı  sizin  aradığınız  ilaç  ve  emzrime  hakkında bilgi  verir. “Bu  ilaç sütütünüze  ne  kadar geçer,  kullanan  annelerin  bebeklerinde  emerken  herhangi  bir  yan  etki  olmuş  mu,  bu  ilacı  kullanırken  nelere  dikkat  etmek  gerekir”  gibi  aklınıza  takılacak  her tür  bilgiyi  verir.

Örnek  arama: Diyelim  Augmentin   antibiyotik  yazıldı,  kutusunda  “amoksisilin klavulonat”  içerdiği  yazıyor.

google’a  amoksisilin klavulonat  and  breastfeeding  yazıyorsunuz,  1.  sırada  karşınıza  çıkan  bağlantı  aşağıdaki  gibi.

https://www.drugs.com/breastfeeding/amoxicillin-and-clavulanic-acid.html

Vitamin ve Mineraller:

Öncelikle birçok  vitamin ve mineral  ilacının normal  dozlarda  hiçbir  sorun  yaratmadan  kullanılabileceğini  söyleyerek  başlamak  isterim.

Ağrı Kesiciler:

Sıklıkla  kullandığımız  parasetamol (Minoset-Parol), ibuprofen (Nurofen-Artril), Naproksen(Apranax,  Aprol) tarzı  ağrı  kesici ve/veya  ateş  düşürücüler  rahatça  kullanılabilir.

Bulantı-Kusma İlaçları:

Bu  gruptan  Domperidon (Motilium)  daha  güvenlidir, Metoclopramide (Metpamid) ancak  nadiren  tek sefer ve  düşük  doz  olacaksa  kullanılabilir.

Antibiyotikler:

Penislin  ve  penislin türevleri  ile  makrolid grubu (Penadur, Pronapen, Pen-os,  Duocid, Combicid, Sulcid, Augmentin ,  Klamoks, Bioment, Amoklavin, Amoksilav,  Klacid, Macrol, Eritrosin, Zitromax, Azitro, Azro v.s) Sefalsporin  grubu (Rocephine,  Novocef,  Forcef, İecef,  Unacefin,  Cephaxon, Zinnat, Cefatin, Cefaks,  Oraceftin, Enfexia, Zimax, Serozil, Fortum, İesetum) ve  Gentamisin rahatça kulanılabilir Ancak  tüm  bu  gruplarda  da  alerji  ve  bağırsak  florasının  bozulmasına  bağlı  ishal  gibi  yan  etkilere  dikkat  etmek  gerekir.

Bactrim   ve  muadillerinden prematürte,  1  aydan  küçük ve  özellikle  sarılığı olan  bebeklerde mümkün  olduğunca  sakınmak  gerekir. Metronidazol  grubu(Flagyl, Nidazol), Klindamisin  grubu(Cleosin, Klin, Klindan),Kemisetin gibi  Kloramfenikol  grubu ve  Tetrax  tarzı  tetrasiklin  grubu  ile,  Sipro ve  muadili  gibi  siproflaksasin  ve  benzeri  tüm  fluorokinolon  grubu  antibiotikler  mecbur  kalınmadıkça  verilmemelidir.

Alerji İlaçları:

Bu gruptan  birçok  ilaç hakkında  çok  fazla  bilgi  olmadığı  için  kurdeşen  veya  saman  nezlesi  durumlarında  sıkça  önerilen alerji  ilaçları  emzirirken  biraz  sıkıntılıdır.  Ancak  son  yıllarda  anne  sütü  ve  bu  tür  ilaçlarla  yapılan çalışmalar,  yine de  emzirirken  güvenle  kullanılabilecek  birkaç  ilaç  seçeneği  sunmuştur annelere. Setrizin  içeren  Zyrtec  ve Cetryn  gibi  muadilleri  süte  çok  az  geçtiği için  kullanılabilir.  Montelukast  içeren  Singulair,  Notta,  Once Air  gibi  ilaçlar  güvenle  kullanılabilmektedir.  Bir  antihistaminik  ve  montelukast  kombinasyonu olan Levmont  ve  muadillerinin  kullanımı  emzirirken  önerilmez.

Epilepsi İlaçları:

Karbamezepin (Tegretol ve  muadilleri),  fenitoin(Epanutin, Hidantin v.s) ve valproat (Convulex,  Depakin  v.s)  içeren  epilepsi  ilaçları  genellikle emzirirken  kullanılabilir,  ancak  uyuklama  gibi  yan  etkiler açısından  bebek  izlenmelidir. Fenobarbital içeren  Luminal  yüksek  oranda  anne  sütüne  geçtiğinden  kullanılmamalıdır. Gabapentin  içeren Neurontin  ve Lamotrigine  içeren  Lamictal için  yeterli  güvenlik  bilgisi  bulunmamaktadır.

Antidepresanlar:

Depresyon  ilaçlarında  yine  de baştaki  genel  kurallara  uymak  ve bebeği  uyuklama  açısından  izlemek  gerekir. Ve en  doğrusu mecbur  kalmadıkça almamaktır.

Süte  geçiş  oranı  çok  düşük  olduğu  bilinen trisiklik  antidepresanlar bu  tür  ilaçlardan  en  güvenli olan  gruptur. Bu  gruba  örnek  olarak Laroxyl, Tofranil,  Anafranil,  Sinequan, Norpramin ve İnsidonu  verebiliriz.

İlle  de seretonin  geri alım  inhibitörü  grubundan ilaç  verilmesi gerekirse en  güvenli  olanı  Paroxetine  içerenlerdir(Paxil,  Seroksat),  Prozac ve  Cipralex  benzerleri  tercih edilmemelidir.

Moklobemid (Aurorix, Lobem v.s) süte  geçişli  az  olduğu  in  yine de muhtemelen  kullanılabilen  depresyon  ilaçlarından  birisidir.
Aşağıdaki videolarda Uzm.Dr. Anıl Yeşildal, “Anne Sütü ve Emzirmenin Önemi” ile çeşitli sağlık konuları hakkında bilgiler veriyor.

Antipsikotik İlaçlar (Şizofreni-Mani İlaçları) :

Annenin  kanından  %80  oranında  süte  geçen  Lityum  tuzları(Lithuril ) kesinlikle  kullanılmamalıdır. Largactil, Fluanxol  ve  Norodol gibi  antipsikotikler %1’in  altında  süte  geçişi  olduğu  için  kuvvetle  muhtemel  güvenli  ilaçlardır,  ancak  yine  de  çocuğu  aşırı  uyuklama  ve  huzursuzluk  açısından  gözlemekte  fayda  vardır.

Kalp ve Tansiyon İlaçları:

Sıklıkla  kullanılan  Kaptopri(Kapril,  Kaptopril), Dixin, Diltiazem(Diltizem, Altizem, Dilticard, Kardil), Enalapril(Enapril, Konveril, Enalap,  Renitec)  Propranolol(Dideral), Quinapril(Accuizde, Acuitel) ve  verapamil (izoptin) anne sütüne  geçişi  %5’in  altında  olduğu  için güvenle  kullanılabilecek kalp ilaçlarındandır.

Bu  gruptan  ritim  bozuklukları için  verilen  Amiadaron (Cordarone) %37’yi  bulan  süt  geçişiyle kesinlikle  kullanılmaması  gereken  bir  ilaçtır.  Atenolol( Nortan,  Tenoretic, Tensinor)  bazen  %19’a  varan anne  sütü  geçişi  olduğu  çin  kullanılmamalıdır.  Nadolol  içeren  Corgard  yine çok  tercih  edilmemesi  gereken kalp   ilaçlarındandır.

Doğum Kontrol Hapları – Kadın Hormon İlaçları:

Özellikle  Ethinyl estradiol(östrojen) içeren ilaçlar süt  salgısını  baskılayabilir,  Levonorgesterel ve  Medroksiprogesteron gibi  progesteron  içerenler (Mirena,  Norlevo, Depo-Provera,  Farlutal) güvenli  olarak  kabul  edilmiştir.

Kesinlikle Verilemeyen İlaç Grupları:

Bazı  ilaçlar  vardır  ki  anne  sütüne  geçişi  %10’un  altında  olduğu  halde emziriken  kesinlikle  kullanılamaz  veya anne  sağlığı  için  mutlaka  kullanılacaksa  da  emzirmekten  vaz  geçilmesi  gerekir.

• Sitotoksik  ilaçlar (kanser  ilaçları) !!!
• Migren tedavisinde  kullanılan Ertamin  türevleri (Avmigran, Bellegral, Cafergot) !!!
• Altın  tuzu  içeren  ilaçlar!!!
• Bağışıklık sistemini  baskılayan  ilaçlar !!!
• İsotretinoin(İsotrexin, Roaccutane) !!!

Not: Bu  yazı,  anne  sütünden  ve anne  kanıdan  yapılan  ilaç  ölçümleri sonucu  bilimsel  verilere dayanarak  yazılmıştır,  ancak kişisel farklılıklar olabileceği için  yine  de  %100 garanti  veremez,  herhangi  bir  sorun  halinde  yazar  sorumluluk kabul  etmez, en  doğru  kararı  çocuğunuzu  takip  eden  doktorla  birlikte  vermelisiniz.