Ek Gıdaya Geçiş

Emzirmekten biberona ya da katı yiyeceklere geçiş yapmak hem siz hem de bebeğiniz için büyük bir olaydır. Katı yiyeceklere başlamak sadece bir beslenme olayı değil aynı zamanda da bebeğinizin, çiğnemek ve yemek gibi yeni dünya zevkleriyle heyecan verici tanışması anlamına gelir.

Annelere öğütler ve ek gıdalara başlamada genel prensipler

Yalnız anne sütü ile beslenen bebeklerde ek gıdalara 6. aydan sonra başlanır. Eğer 4-6 ay arasında bebek yeterli kilo alıyorsa yalnız anne sütü ile beslenmeye devam ediniz ve ek besinlere 6. aydan sonra başlayınız.

Bu dönemde çocuğunuza verdiğiniz ek gıdaların anne sütünün tamamlayıcısı olduğunu unutmayınız. Mümkünse  6-8 ay  arası  halen  günlük  enerjinin %70-80’i  anne  sütünden  gelmeli. Bunun  pratik  anlamı anne sütü  bol  ve  bebek  emmeye  istekli,  kilo  alımı  da  iyiyse 8  ay  dolana kadar  günde  2  öğünden fazla eklenmeyerek  anne sütünden  daha  bol  faydalanması  sağlanabilir. Ancak  sebze-meyve-muhallebi-yoğurt  gibi  tüm  farklı  lezzetlere  alışabilmesi için  bu  her  gün  bu  4  öğünden  herhangi  2’si  dönüşümlü  olarak  verilebilir. 2013 yılından beri  uygulanan bu  yeni  yaklaşıma  göre  eğer  anne  sütü  bolsa da  bulamaç  şeklinde  hazırlanan  bir  kahvaltının   da  bebeğe  verilmesi  gerekmez.

Ek gıdaya geçişte, özellikle katı gıdaların verilmeye başlandığı dönemde bebekler dilleri ile besinleri itebilir. Bebeklerin, istem dışı yaptıkları bu hareket genellikle 6-7 aydan sonra düzelir. Bebeğiniz ek gıdaları sevmedi diye endişelenmeyiniz.

Çocukların beslenme durumu en iyi kilo alışları ile değerlendirilir. Bunun için çocuğunuzu düzenli sağlık kontrollerine götürünüz.

Ek besinler

Çocuğu değişik tatlara ve kıvamlara alıştıran, ileri yaşlar için kolay yeme alışkanlığı kazandıran, besleyici değeri yüksek besinlerdir. Bu dönemde verilecek ek besinler meyve püresi, sebze püresi, muhallebi, yoğurt, peynir, reçel bisküvi, ekmek, yumurta gibi yiyecekleri içerir,

• Ek besinler kaşıkla veya bardakla az miktarlarda başlanarak verilir, daha sonra öğün haline getirilir.
• Yeni deneyeceğiniz yiyecekleri çocuk aç iken alışık olduğu yiyeceklerden önce veriniz.
• Ek besinlerin hepsine aynı haftada başlamayınız. Yeni besinlerin en az birer hafta aralıklarla çocuğunuzun beslenme programına ekleyiniz.
• Yeni verilecek yiyeceklerin alerji yapıp yapmadığına dikkat ediniz. Şüphelenilen gıda çocuğa verilmediği zaman belirtilerin geçip geçmediğini kontrol ediniz.
• Bebeğinize hiçbir zaman şekere veya reçele batırılmış yalancı meme vermeyiniz.
• Çocuğunuzun hoşlanmadığı önemli yiyecekleri 2-3 haftalık aralarla zaman zaman tekrar vermeyi deneyiniz.
• Bebeğinize vereceğiniz tüm yiyeceklerin temiz ve taze pişmiş olmasına dikkat ediniz.

Dikkat ! ! !

• Bebeğinize 18. ayın sonuna kadar kaynatılmış su veriniz.
• Bebeğinize 1. 5 yaşına kadar inek sütü vermeyiniz(Şişe süt, kutu süt gibi pastörize diye adlandırılan sütlerin de inek sütü olduğunu unutmayınız)

Aşağıda katı yiyeceklere başlarken gerekli olacak bazı ipuçları yer almaktadır:

Bebeğiniz Hazır mı?

Çoğu doktor siz katı yiyecekleri vermeden önce bebeğinizin en az 4 , ideali 6 aylık olması ve başını dik durumda sürekli tutabildiğinde başlanması konusunda hem fikirdirler.

Pirinç iyi bir seçimdir

Demirle takviye edilmiş pirinç lapası bebeğinizin katı yiyeceklere başlaması için iyi bir seçimdir. Pirincin demirle takviye edilmesi şu sebeplerle yapılır:

• Kolay sindirilir.
• Bebeğin ihtiyacı olan demiri sağlar
• Kıvamı anne sütü veya bebek maması ile hemen ayarlanabilir.
• Diğer hububatlarla mukayese edildiğinde alerjik reaksiyon oluşturma ihtimali daha azdır.

Deneyebileceğiniz diğer lapalar yulaf ve arpa olabilir. Tek çeşit tahıllardan oluşan lapaları denedikten sonra bebeğinize karışık lapalar yedirebilirsiniz.

Katı yiyeceğe başlamak

Katı yiyeceklere başlamadan önce doktorunuza danışın fakat başlama zamanına karar verdiğinizde bebeğinizi buna yavaş yavaş alıştırın. Katı yiyecekleri vermeden birkaç gün önce bebeğinizin masada sizinle beraber rahat etmesini sağlayın. Onu kucağınızda tutun, yakınınızda sallanan bir bebek sandalyesine yerleştirin ya da yüksek bir sandalyeye oturtun. Bu bebeğinize yemek zamanının özel olduğunu anlatacaktır.

Bebeğinizin ilk yemeği için sahneyi hazırlamak

Bebeğinizi ilk kez kaşıkla besleyeceğiniz ilk girişiminiz için, gün içinde bebeğinizin keyfinin yerinde olduğu bir zamanı seçin, uykusunu almış ve normal derede aç olsun. Çok aç bir bebek bu tip kaşık dolusu yiyeceklere sabır göstermeyebilir. Bebeğinizin sakin sakin yemek yemeye en çok istekli olduğu zamanı deneyebilirsiniz.

Günün sizin içinde en uygun zamanını seçin. Belki sessiz bir hafta sonu sabahı en iyisi olacaktır, böylece iş öncesi ya da sonrasında yenilecek koşuşturma halinde bir yemek için endişelenmeniz gerekmeyecektir. Eğer bebeğinizi emziriyorsanız, gün içinde sütünüzün en düşük seviyede olduğunu hissettiğiniz bir anı seçin.

Başlamadan önce, bebeğinizi emzirin ya da ona biberonunu verin bu sayede mızmızlanmayacaktır. Emzirme sürenizi ya da verdiğiniz anne sütü veya mama miktarını azaltmayın. Böylece ne kadar ya da hangi katı gıdayı aldığından bağımsız olarak, bebeğinizin büyümesi için gerekli olan yeterli besini elde ettiğinden emin olabilirsiniz.

Yüksek bir sandalyeyi masanın yanına yerleştirin. Eğer gerekli olduğunu düşünüyorsanız yemek parçalarının etrafı kirletmesini önlemek için eski örtüler ya da birkaç sayfa gazeteyi yüksek sandalyenin etrafına serebilirsiniz.

Bebeğinizin giysilerini geniş ve yıkanabilir bir önlükle örtün,(kendiniz de eski giysiler veya bir önlük giymek isteyebilirsiniz)

Bebeğinizin nazik diş etlerini korumak için plastik olan ve bebeklere özel bir kaşık kullanın.

Bebeği Beslemek

Bebeğiniz bir şekilde kaşığı kapmaya çalışacağı için, bir miktar yiyeceği bebeğinizin sandalyesine bulaştırın ki böylece onu parmağıyla karıştırabilsin ve siz ona yedirmeden önce yapısına alışabilsin.

Bebeğiniz ilk tadımda kaşığı diliyle hemen dışarı çıkarırsa şaşırmayın. Bu doğal bir reflekstir. Başlangıçta kaşık yerine parmağınızı kullanmayı deneyebilirsiniz. Sonunda bebeğiniz dışarı çıkardığından fazlasını yutmaya başlayacaktır.

Günde bir öğün bebeğinize katı yiyecek verin, bu düzeni birkaç gün ya da hafta boyunca devam ettirin. Ta ki bebeğiniz birkaç kaşık dolusu mama yiyene kadar. Ondan sonra yavaş yavaş çeşitleri arttırın.

Bebeğin İlk Yiyeceği

• Çoğu bebek 6 aylık olana kadar anne sütünden veya yetersizse bebek mamasından başka bir şeye ihtiyaç duymaz. Anne sütü ve/veya mama %90 su içerdiğinden ayrıca su vermeye gerek yoktur.
• Bazı bebekler 6. ayda henüz katı yiyecekler için hazır değilken, bazıları da anne sütü ya da hazır sütten katı yiyeceklere biraz daha erken geçerler.
• Yaklaşık 6 aylık olduklarında küçük miktarlarda yiyecekler verebilirsiniz. Eğer bebeğiniz bundan hoşlanmış gibi görünüyorsa, yavaş yavaş çeşitli yiyeceklerden oluşan küçük miktarda yiyecekleri vermeye devam edebilirsiniz.
• Değişik yiyecekleri bebeğinize yedirirken, arada tek bir yiyeceği vermek, alerjiye yol açabilecek özel bir yiyeceği ayırt etmenizi sağlayacaktır. Eğer bebeğiniz katı yiyeceklerden hoşlanmamış görünüyorsa, birkaç hafta bekleyin ve yeniden deneyin.
• Katı yiyecekler çok erken verilirse, çocuklarda alerji gelişme olasılığı artar.
• İlk katı yiyecek doğranmış meyveler veya rendelenmiş sebzelerden yapılmış bebek maması olabilir. Bebek mamaları anne sütü ya da hazır mama ile karıştırılabilir.
• Yağlı, tuzlu veya şekerli yiyecekler vermekten kaçının.
• Tuz, şeker ya da tatlandırıcılar ilave etmekten kaçının.

Tost veya ekmek kabukları, bebek bisküvileri veya çeşitli meyve ve sebzeler, 8 ile 12 ay arasında kaşınan diş etleri için sıkça kullanılır. Ancak bunların boğaza kaçmaması için çok dikkat etmek gereklidir .

Eğer aile yemekleriniz bebeğiniz için tam anlamı ile uygun değilse (Örnek: acı sos veya diğer çok baharatlı yiyecekler) bazı sebzeleri buharda pişirip doğradıktan sonra, dondurabilir ve özel günlerde kullanabilirsiniz. Ama 1-2 günlük ihtiyaçları belirleyerek az miktarları pişirip kısa sürede bitirmeniz daha da uygun olacaktır.

Eğer ailenizde alerji sık görülüyorsa, en az 6 ay boyunca sadece anne sütü ideal beslenme şeklidir. Muhallebi veya yoğurda alıştıktan sonra hafif ateşte pişirilmiş elma ya da armut gibi özel meyveleri deneyebilirsiniz. Böylece meyveleri daha rahat ezebilirsiniz. Bunlar genellikle alerji açısından en güvenli yiyeceklerdir. Bunların herhangi bir reaksiyona sebep olma şansları düşüktür. Küçük bebekler için özellikle alerji yapabilecek yiyecekler yumurta beyazı, inek sütü, midye gibi deniz mahsülleri, fındık-fıstık gibi kuru yemişler ve çilektir. Özellikle de alerji öyküsü olan ailelerde bunlardan kaçınmaya dikkat edin.

Bebek mamaları nasıl hazırlanır?

Bebek maması basitçe süzülmüş, rendelenmiş, doğranmış yetişkin yiyeceğidir. Kendiniz için hazırladığınız yiyeceğin sadece değişik bir şeklidir. Kendi bebeğiniz için mama hazırlamanın sebepleri şunlardır:

• İçinde ne olduğunu bilirsiniz
• Bebeğinizin ağız tadına uygun olarak mamayı hazırlayabilirsiniz.
• Bebeğinizin hoşlandığı tatları şekillendirebilirsiniz ve taze yiyeceklerin tadını öğrenmesini sağlayabilirsiniz
• Kendi bebek mamanızı hazırlamanız için ipuçları
• Taze meyve ve sebzeler alın
• Sebzeleri buharda pişirin
• Tuz ya da şeker eklemenize gerek yoktur.
• Yağda kızartmaktan kaçının. Çünkü sağlıklı olmayan yağlar katılmış olacaktır.
• Birkaç öğün için kullanmaya yeterli miktarda mamayı bir seferde yapın.

Tamamen püre yapılmış gıdalardan 1-1,5 ay içinde kurtulmaya bakın. Önce çatalla ezin daha sonra da ufak parçalara bölün. Çünkü insanoğlu kolaya çok kolay alışır.

• Bebek mamasını eritmek ya da ısıtmak için mikrodalga kullanıyorsanız, sıcak parçacıklardan sakınmak için mamayı iyi karıştırmaya dikkat edin
• Isıtma ve eritme için hangi metodu kullanırsanız kullanın mamayı iyi karıştırın ve çok sıcak olup olmadığını kontrol edin.
• Dikkatle hazırladığınız yemekleri ziyan etmemek için küçük porsiyonlara bölün.