2 Yaş sonrası çocuklarda dil gelişimi
Bu yaşta dil gelişimi için uygun etkinlikler ve oyunlar, dil gelişimine uygun oyuncaklarla ona yardımcı olabilirsiniz. 2-3 yaşta çocuklar artık birden fazla sözcükle konuşmaya başlarlar, fikirlerini, istek ve ihtiyaçlarını arka arkaya birden fazla cümle ile ifade edebilirler.
Bu dönemden sonra artık çocuklarla oynanan oyunlar çocuğun dil becerilerini ve zihinsel gelişimini desteklemek üzere kurgulanmalıdır. Zaman zaman tek başına oyun oynamasına, oyun kurmasına izin vermenin yanı sıra , oyuncak telefonla karşılıklı konuşma ya da tanıdığı sevdiği biriyle konuşuyormuş gibi yapma, oyuncak hayvanlar ormanda gibi serbest ve ucu açık oyunlar çocuğun dil gelişimini destekleyen oyunlardır ve çocuğun yaratıcılığını arttırır. Aynı zamanda , çocuğun gündelik hayatına yönelik, mesela “akşam ne yemek istersin?, Bu gün hangi parka gitmek istersin, orayı neden sevdiğini anlatmak ister misin ? ” gibi ucu açık sorular çocuğun dil gelişimini desteklemenin yanında, fikir ve duygularını ifade etmesini öğrenmeyi sağlayacaktır.
Çocuğunuza bu dönemde adını-soyadını, yaşını öğretebilir, yavaş yavaş kavramları da içeren cümlelerle kavram öğrenimine de hazırlık yapmış olursunuz.( “mavi topu mu alalım sarıyı mı?,” “tabağındaki köfteleri sayalım mı? bak 1-2-3 tane köfte var.” ) ,
3 Yaş sonrası çocuklarda
3 yaşından sonra çocuklar sohbet edebilmeye başlarlar. Karmaşık sorular sormaya, sorulan sorulara çözümler bulmaya, duygularını isimlendirmeye ve dolayısıyla akıcı konuşmaya başlarlar.
3 yaşından sonra çocuğunuza her gün kısa da olsa hikayeler okumaya ve bu hikayedeki karakterlerin durumları, duyguları ve düşünceleri ile ilgili konuşmaya çalışın. Bunu yaparken çocuğunuzun bu etkinliğe aktif katılımını sağlamak için ” Çocuk burada ne hissetmiş olabilir?, Sen o çocuğun yerinde olsan ne derdin?” gibi sorular sormaya çalışın. Eğer gün içinde çocuğunuzdan ayrı iseniz (annenin çalışması, çocuğun yuvaya gitmesi sebebiyle) gün içinde neler yaptığını anlatmasını isteyin.
Çocuğunuzun doğumundan itibaren bir çok alanda anne-babayı model aldığı gerçeğini düşünerek, anne baba olarak kendi aranızda sohbet etmeyi ihmal etmeyin. Onunla geçirdiğiniz zamanın daha nitelikli hale gelmesi için TV izleme etkinliğini belirli sınırlar dahilinde gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Bebeğin doğumundan itibaren evde sürekli açık olan bir TV’nin varlığı çocuğunuzun dil gelişimi konusunda pasifleşmesine ve konuşmada gecikmelere yol açabilmektedir. Yaşına uygun bir program ya da çizgi filmi birlikte seçerek gün içinde kısa zamanı TV izleyerek geçirebilir, izlediğiniz programla ilgili konuşabilir böylelikle bu etkinliği de verimli hale getirebilirsiniz. Aynı şekilde müzik dinlerken de şarkıları birlikte söyleyerek çocuğunuzun dil gelişimini destekleyebilirsiniz.
Özetle, çocuğun dil ve konuşma konusundaki gelişimini desteklemenin en etkin yolu onla doğduğu günden itibaren konuşmaktır. Dil gelişimini destekleyici oyuncaklar yerine iyi kurgulanmış bir oyun ve gün içinde bu tür oyunları oynamak için ayrılmış bir saat ve her yaş dönemine uygun resimli kitaplar her anne babanın kolayca ulaşabileceği ve uygulayabileceği etkinliklerdir.
Psikolog Ela KÖK
