İçindekiler
0-2 yaş Çocuklarda Dil Gelişimi
Bebeklerde dil gelişimi öncelikli olarak alıcı dil ile başlar. İlk 6 aydaki dil gelişiminin desteklenmesi ileriki dönemde daha iyi bir ifade edici dilin tohumlarını atmak olacaktır.
Bebeklerin hemen hemen tüm duyuları anne karnındayken gelişmiş durumdadır. Özellikle işitme duyusunun gelişmiş olduğu anne karnındayken, bazı seslerle sakinleşip bazı seslerle hareketli duruma geçebildikleri ile gözlenmiştir. Dil gelişiminin öncülü olan işitme duyusundaki olası sorunlar yenidoğan taramasında rutin olarak yapılmaktadır.
0-3 aylık bebeklerde dil gelişimi
0-3 aylık iken bebekler, konuşan kişinin yüzüne bakmaya başlar, gülümseme ile karşılık verir,ağlama dışında sesler çıkarmaya başlar .
Bu dönemde bebeğin alıcı dil gelişimini desteklemek için, uyanık olduğu zamanlarda yüzüne bakarak , yumuşak ses tonu ile ona hitap ederek,basit cümleler ile konuşmak , hafif ritimli şarkılar söylemek faydalı olacaktır.Onun ihtiyacını karşıladığınız her anda da onunla konuşmaya çalışın.
3-6 aylık bebeklerde dil gelişimi
3-6 aylık iken “babıldama” ya da “agulama” denilen bebek konuşması dönemi başlar.
Bebeğin çıkardığı sesleri tekrarlamak ya da benzer sesler çıkarmak bebek konuşma sırasını öğreneceği için hem sosyal gelişimini hem ifade edici dil gelişimini destekleyecektir. Bebek artık konuşmanın karşılıklı bir etkinlik olduğunu keşfetmeye başlayacaktır.
6-9 aylık bebeklerde dil gelişimi
6-9 ‘uncu ayda bebekler farklı kelimeleri ayırt etmeye, kendi ismini tanımaya, çıkarılan sesleri tekrar etmeye başlar.
Bebeğin bu döneminde yeni kavramlar öğrenmesini sağlamak için belli konular üzerinde konuşmaya örneğin “kuzucuğun da karnı acıkmış,ona da mama verelim”- karmaşık olmayan resimli kitaplarla kavramları sormaya ve parmağıyla göstermesi için model olmaya çalışın.Bu dönemde ve sonraki dönemlerde resimli kitaplar dil gelişimi için en uygun oyuncaklardır.
9-12 aylık bebeklerde
9-12 aylar arasında bebekler yavaş yavaş anlamsız hece tekrarlarına başlarlar(mamama,dadadadada gibi).Çok kısa bazı kelime ve talimatları anlayabilirler, beden dilinin yanı sıra basit seslerle isteklerini dile getirebililer.
Bebeğin basit birkaç sözcük öğrenmesini sağlamak için, “bay bay” yapma ve vücut kısımlarını göstermeyi öğretin. Tabi ki bunu bir oyuna dönüştürmek, gündelik hayatın rutini içerisinde yapmak bebeğinizin öğrenmeye isteğini arttıracaktır.
12-18 aylık bebeklerde
12-18 ay arasında bebeklerin çoğu öncelikle özgül olmayan biçimde anne-baba demeye, daha sonra anne- babayı kastederek demeye, daha sonra da anne-baba dışında 1-2 sözcük söylemeye başlar. Bir çok kelimenin anlamını bilir. “Topu babana ver.” gibi talimatları yerine getirebilir. 15. aydan sonra kelime dağarcığı iyice artan çocuğun her gün yeni bir sözcük öğrenmesi mümkün olmaktadır. Bazı çocuklar öğrendiği sözcükleri daha sonra unutabilirler.
Bu dönemde bebeğin tanıdık olduğu nesne ya da kişilerin isimlerini sıkça tekrar etmeye ,her gün yaptığı etkinliklerle ilgili onunla konuşmaya çalışın ve onun da söylemesi için sabırla fırsat verin. Yaşına uygun mümkünse gerçek resimli kitaplar üzerinden basit hikayeler anlatmaya çalışın. Bir nesnenin ya da kişinin ismini söylediğinde memnuniyetinizi belirtmek için ona gülümseyin ve o sözcükle ilgili tamamlayıcı bir cümle de siz kurun. (Örneğin top dediği zaman, “evet, hadi topu bana at” gibi..)
18-24 aylık bebeklerde
18-24 aylık olduğunda bebeklikten çocukluk dönemine geçerken artık 2 kelimelik basit cümleler kurmaya başlarlar. Karmaşık talimatları anlar ve yerine getirir.
Çocuğun bu döneminde , ona tekerlemeler, basit çocuk şarkıları öğretmeye başlamalısınız. Yine yaşına uygun
resimli kitaplar okuyabilir , resimlere bakarak onun anlatmasını isteyebilirsiniz. Sosyal gelişimini de desteklemek için eve gelen birileri ile konuşmaya teşvik edebilirsiniz. (Örneğin; “hadi teyzene bugün ne yediğimizi söyle” gibi) Fakat bunu bir baskıya dönüştürmeden yaparsanız çocuğu konuşmaya teşvik etmiş olursunuz.
Psikolog Ela KÖK
