Tuvalet eğitiminin zamanlaması ve bu eğitimi verirken, anne-babaların çocuğa yaklaşımları çok önemlidir. Tuvalet eğitimi doğru zamanda ve doğru şekilde verilmeyen çocuklarda, ileriki zamanlarda önemli psikolojik sıkıntılar (ör; gece alt ıslatma, tırnak yeme) ortaya çıkabilmektedir.
Tuvalet Eğitimi Konusunda Anne-Babalara Öneriler:
- Anne-babalar tuvalet eğitimi konusunda telaşa kapılmamalıdır. Bu dönemde sakin ve sabırlı olunmalıdır.
- Çocuk hazır olmadan başlanılmamalıdır; 21-36 ay arası uygundur; fakat çocuğa bağlı olarak daha sonra da olabilir.
- Çocuğun hazır olduğu nasıl anlaşılır?
- Çocuğunuzun bezinin gün içinde 2-3 saat kuru kalması,
- Altının ıslaklığından rahatsızlık duyması,
- Bez kullanmamak için ısrar etmesi,
- Gündüz uykusundan uyandığında bezinin kuru olması,
- Yürümeye başlaması,
- Pantolonunu giyip çıkarabilmesi,
- İsteklerini kelimelerle ifade edebiliyor olması, çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunun habercisidir.
- Çocuğa karşı bu dönemde sabırlı ve sevecen davranılmalıdır.
- Tuvalet eğitimi konusunda, kız çocuklarının anneyi, erkek çocuklarının babayı model alması süreci kolaylaştıracaktır.
- Tuvalet eğitim sürecine başlamadan önce, çocuğu kıyafetleriyle lazımlığa oturtturarak alıştırmalar yapmak süreci kolaylaştırır. Lazımlık çocuğun rahatlıkla ulaşabileceği bir yerde bulunmalıdır.
- Çocuğa sık sık tuvaleti olup olmadığını sormak yerine, çocuğu her beslenmeden sonra birkaç dakikalığına lazımlığa oturtmak daha uygun olacaktır.
- Çocuk lazımlığa ya da tuvalete oturduğunda onun yanında kalıp, oyalanmasını sağlamak faydalı olabilir. Onu tuvaletini yaparken tek başına bırakıp gitmek, oturma süresini kısaltacağı için eğitimi güçleştirir.
- Çocuk tuvaletini yaptıktan sonra, ona çişinden ya da kakasından tiksindirecek ifadeler kullanılmamalıdır (ay ne pis, demek gibi).
- Tuvalet eğitimi verilirken, çocuğa yatmadan önce sıvı verilmemelidir.
- Tuvalet eğitimine sifon çekme, el yıkama gibi davranışlar da dahil edilmeli, ilk başlarda yardımcı olunmalıdır.
- Eğitime başladıktan sonra bez kullanılmamalıdır. Bez kullanmak eğitim sürecini uzatacaktır.
- Çocuğa bu dönemde katı ve sert davranılmamalıdır. Bu konuda ona baskı yapılmamalıdır.
- Çocuk başarılı olduğunda onu ödüllendirmek faydalı olacaktır (örneğin: sarılmak, öpmek, aferin demek, vb.) Ama daha büyük ödüller verilmemelidir; fazla coşkulu tepkiler veya maddi ödüllerden kaçınılmalıdır.
- Çocuk tuvaletini tutamadığında anne-baba kızmamalı, eleştirmemeli, alay etmemeli, ceza vermemelidir. Bir dahaki sefer başarabileceği konusunda çocuk cesaretlendirilmelidir.
- Tuvalet eğitimine başlandığında, çocuk kendisini hazır hissetmiyorsa, anne ve babalar çocuğu zorlamamalıdır. Birkaç ay ara verip, çocuk hazır olunca tekrar başlamak daha uygundur.
- Tuvalet eğitimi, kardeş doğumu, taşınma, ölüm, ayrılık gibi durumlarla aynı zamana getirilmemelidir.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Gökçe Küçükyazıcı, “Çocuklarda Dil Gelişimi ve Konuşma Gecikmesi” hakkında bilgiler veriyor.
