İçindekiler
Kızamık
Çok bulaşıcı bir viral hastalıktır. Ömür boyu bağışıklık bırakır. Sadece insanda hastalık yapar. Anne sütü ilk 6 ay koruyucudur. Kuluçka süresi 10 -14 gündür.
Döküntüden 4 gün önce ve döküntüden 4 gün sonraki dönemde bulaştırıcıdır. Kişi hapşırdığı ya da öksürdüğü zaman mikroplar damlacık ile etrafa yayılır. Havada veya bulaştığı yerde 2 saat süre ile canlı kalıp başkalarına bulaşabilir. Döküntü öncesi 2-3 gün süren prodromal dönem vardır.
Yüksek ateş ( 40 dereceye varabilir), öksürük, burun akıntısı , konjoktivit görülür. Döküntüden 2 gün önce ağız içinde görülen Koplik lekeleri tanı koydurucudur. 12 saat sonra kaybolur, her zaman görülemez . Döküntü alın ve saç çizgisinden itibaren başlar ve yüz, boyun ve gövdeye , en son kol ve bacaklara yayılır. Birleşme eğilimindedir, basmakla solar ve kaşıntısızdır, kahverengi iz bırakarak bir haftada kaybolur. Ateşin 4. günden sonra yüksek devam etmesi komplikasyonu düşündürür. En sık komplikasyon otitis media, pnömoni ve ensefalomyelittir. Tüberküloz hastalığını aktifleştirebilir.
Tanı klinik olarak konur ya da kanda Ig M bakılır. Hasta kişi ile temas sonrası ilk 72 saat aşılamak koruyucudur. Tedavi de yatak istirahati, sıvı ve destek tedavisi yapılır, beslenme bozukluğu olanlara A vitamini verilir.
Kızamıkçık
Çoğunlukla çocuklarda görülen döküntülü viral hastalıktır. Annenin hamile iken geçirmesi durumunda, bebekte sakatlıklara sebep olabilmesi açısından önemli bir hastalıktır. Küçük çocuklarda kızamıkçık enfeksiyonu önemsiz iken, gebelerin enfeksiyonu geçirmesi Konjenital Rubella Sendromu’na yol açabilir. En riskli grup ilk 8 haftada gebelerdir. Sadece insanda hastalık yapar. Damlacık yoluyla bulaşır. Kuluçka süresi 14- 21 gündür.Hastalığın en bulaştırıcı olduğu dönem, döküntüden 5 gün önce ve döküntüden 6 gün sonradır. Hasta döküntü başlangıcından 1 hafta izole edilmelidir. Hastaların %25-50 si asemptomatiktir (bulgu vermez) Döküntü yüz ve boyundan başlar , gövdeye yayılır, küçük toplu iğne başı büyüklüğündedir, birleşme eğilimi yoktur.3 günde kaybolur. Lenf bezelerinde şişme görülür, özellikle kulak arkası lenf bezeleri ağrılıdır. Bazen özellikle adelosan da ve erişkinde eklem tutulumu olabilir. Bazen trombositlerde geçici düşme olabilir.Genelde selim seyirlidir. Özel bir tedavisi yoktur. Temas sonrası 72 saat içinde aşılama korur. Doğumsal kızamıkçık olguları 1 yıl süreyle virüsü yayabilirler. Hamile bir kadın kızamıkçıklı biri ile temas ettiyse kanda antikor bakılmalıdır. 3 hafta sonra kanda antikor titresi kontrolü yapılmalıdır.
6. Hastalık
Roseola infantum da denen bu hastalık, Herpes virus tip 6’nın neden olduğu bir enfeksiyondur. Genellikle 6 ay-3 yaş arası çocuklarda görülür.Kuluçka süresi 10 -14 gündür.Hastalığın tipik bulgusu 39-40 dereceye varan yüksek ateştir.
Ateş 3-5 gün sürebilir.Fizik muayenede bu ateşe sebep olabilecek bir neden bulunamaz.Ateşin aniden düşmesi tipiktir.
Hastaların %10-15 inde özellikle 6 -18 ay arasında, ateş sırasında havale görülebilir.
Ateşi aniden düşmesiyle daha çok gövdede, sonra kol ve bacaklarda görülen ve yüze de yayılan kırmızı bir döküntü ortaya çıkar.Döküntü 1-3 günde geçer. Tanı genellikle döküntü ortaya çıktıktan sonra konabilir. Hastalığın ortalama süresi 6 gündür.6. hastalık çocuk enfeksiyonları içinde, ateşli havaleye en sık neden olan hastalık olduğundan, böyle bir şüphe olduğunda döküntü ortaya çıkana kadar ateş düşürücülerle ateş kontrol altına alınmalıdır.
5. Hastalık
Parvovirus ile olan viral döküntülü hafif seyirli bir hastalıktır. Okul çağı çocuklarında görülür. Kuluçka süresi 4-10 gündür. Hastalığın başlangıç döneminde burun akıntısı, halsizlik, hafif ateş, kusma, ishal gibi özgül olmayan bulgular olabilir. Bu bulgulardan 2-4 gün sonra yüzde tokat atılmış gibi görünen döküntü oluşur. Ağız etrafı soluktur. Bir kaç gün sonra vücuda yayılan döküntülerin ortası soluk, kenarları dantel gibi düzensizdir. Kaşıntılıdır. Banyo yapınca ve sıcakta döküntüler artabilir. Viral döküntülü hastalıklardan süresi en uzun olandır. Döküntüler 9-10 gün sürebilir. Döküntüler bulaştırıcı değildir. Ancak adolesans ve erişikinlerde görülen purpurik döküntülü Papiller Purpurik Eldiven Çorap Sendromu nadir görülmekle birlikte döküntüleri bulaşıcıdır. El ve ayaklarda ödem, ağrılı kaşıntılı purpurik döküntüler vardır. 5. hastalık seyri sırasında lenf bezelerinde şişme, artrit ve atralji görülebilir. Kan tablosunda anemi, trombositopeni görülebilir. Gebelikte geçirilmesi hidrops Fetalis denen hastalığa neden olabilir. Tedavisi semptomatiktir.
Su Çiçeği:
Yaygın veziküler döküntü ile karakterize viral birhastalıktır. Kuluçka süresi 10-21 gündür. Hastaların üçte birinde ateş vardır.Döküntüler saçlı deri, yüz ve gövdeden başlayarak tüm vücuda yayılır. Döküntüler 1-2 saat içinde içi su dolu hale gelir. Döküntünün özelliği her evrede döküntünün bir arada görülmesidir. Buna pleomorfizm denir. Su çiçeği lezyonları iz bırakmadan iyileşir. Bulaştırıcılık döküntünün ortaya çıkmasından 7 gün önce başlar. Tüm döküntüler kabuklanana kadar devam eder. Döküntüler kabuklanarak 1 haftada iyileşir. Döküntüler çok kaşıntılıdır. Kaşıntı önlenmese yayılır ve sekonder bakteriyel enfeksiyonlara zemin hazırlar. Döküntüden sonra 4. gün halen ateş devam ederse komplikasyon gelişmiş olabilir, otit, pnömoni, ensefalit açısında dikkatli olmak gerekir. Suçiçeği pnomonisi ölümcül seyredebilir. Suçiçeği riskli gruplarda ilerleyici bir özellik gösterebilir.
Gebeler, yenidoğan, genç adolesans, erişkinler,immun yetmezlikler, uzun süreli kortikosteroid alanlar riskli gruptadır. Suçiçeği tedavisinde ateş düşürücü ve kaşıntını önlenmesi için ağızdan antihistaminikler verilebilir. Kesinlikle aspirin verilmemelidir, Reye sendromu denilen akut karaciğer yetmezliğine neden olabilir.
Su çiçeğinde kime tedavi verelim?
Tedavide asiklovir denilen antiviral ilaç kullanılır.
- 12 yaşından büyük çocuklara,
- Kronik deri ve akciğer hastalığı olanlara,
- Uzun süreli aspirin kullananlara,
- Kısa ,aralıklı yada inhale kortikosteroid kullanan çocuklara,
- Ev içi bulaş olan çocuklara da viral yükün fazla olması nedeniyle verilmesi önerilir.
- Suçiçeği olan çocuklara banyo yaptırılabilir , ancak kese ve lif kullanılmamalıdır.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Erdem Uzunoğlu, “Döküntülü Çocuk Hastalıkları” ve “Yenidoğan Bebek Bakımı” hakkında bilgiler veriyor.
