Sevgili anne babalar son günlerde basından ve televizyonlardan da duyduğunuz üzere Suriye’den gelen sığınmacılar yüzünden, olası bir salgına karşı İstanbul’un bazı ilçelerinde fazladan aşılamalar yapılmaya başlanmıştır. Son günlerde ben ve birçok meslektaşım yapılan aşılamalarla ilgili sık sık telefonlar almaktayız, çünkü herkesin kafası karışık. Bu yazımda hem endişelerinizi gidermek, hem de bu fazladan aşı dozlarının neden gerekli olduğunu sizlere açıklamak istiyorum.
İçindekiler
Çocuk felci nedir? Nasıl bulaşır?
Çocuk felci tıbbi adıyla polio, polio virüsü adını verdiğimiz bağırsaklarda çoğalabilen enterovirüs grubundan, viral kökenli bir bulaşıcı bir hastalıktır. Kuluçka süresi bazen 1 aya kadar uzayabilmekle birlikte genellikle, 14-15 gün kadardır. Lağımlar, uygunsuz tuvalet hijyeni, sinekler ve hamamböcekleri bulaşmada etkli faktörledendir.
Herhangi bir belirti göstermeden virüs taşınabileceği gibi, basit bir soğuk algınlığı veya menenjit ve son aşamada da solunum kaslarını da etkileyebilecek bir felçle ortaya çıkabilir.
Çocuk felci mikrobunu alan herkes felç mi olur?
Burdada rahatlatıcı nokta, mikrobu kapan 200 kişiden sadece 1 kişide felçli form görülmektedir.
Bu fazladan aşı dozları neden gerekli?
1994 yılından beri ülkemizde yoğun aşılama sayesinde çocuk felci vakası hiç görülmemiştir. Yani ülkemiz poliodan arınmış ülke ünvanına çok yakındır. Bu önemli ünvanı koruyabilmek ve olası bir salgın riskini oratdan kaldırmak için vakalar görülmeye başlamadan bazen önlemler alınması gerekir. Zaman zaman ortadoğu ülkelerinden gelen kişiler risk oluşturabileceği için, vaka görülmese bile önleme amaçlı ekstra doz aşılama gereklidir. Sağlık Bakanlığının şu andaki aldığı karar çok doğru ve yerindedir.
Fazladan aşı uygulama kararını kim verir?
Bu tür önemli kararlar alınmadan önce “Aşı Danışma Kurulu” na fikir sorulur, yani bu tek bir kişinin, öylesine aldığı bir karar değildir. Aşı Danışma Kurulu birçok Tıp Fakültelerimizde konuyla ilgili branştan, birçok değerli hocamızın yer aldığı değerli bir kuruluştur.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Duygu Gür Ünal, bebeklerde ek besinlere geçiş ve özel aşılar hakkında bilgiler veriyor.
Çocuklarımız daha önce bu aşıyı olmadı mı?
Sonuç olarak 0-5 yaş arası çocukların büyük çoğunluğu bu hastalığa karşı aşılanmıştır. Öncelikle vurgulamak gerekiyor ki çocuklarınız zaten ilk 18 ayda 4 doz iğne şeklinde , ve büyük ihtimalle 6-18 ayda da ağızdan 2 doz damla aşıyı almıştır. Peki neden fazladan aşı dozu uygulanıyor? Ağızdan ve iğne yoluyla verilen 2 tip çocuk felci aşısını içinde de 3 tip Poliovirusa karşı oldukça iyi şekilde korur. Toplumsal aşılamada bazı çocuklara ağızdan aşı yapılamamış olabilir ya da çocuk daha çok küçük olduğu için henüz aşı olmamış olabilir.
Ağızdan yapılan aşının ne farkı ve üstünlüğü var?
Ağızdan yapılan aşının en önemli farkı bağırsakta da Ig A tipi salgısal antikor oluşumunu sağlamasıdır, ayrıca yeni aşılanan kişilerin dışkısı aracılığıyla lağıma bol miktarda aşı virüsü yayılır ve olası bir salgın durumunda aşı virüsünün hastalık yapan vahşi virüsten sayıca ve yetenekçe daha güçlü olması sağlanmış olur. Böylece aşılanmamış, risk altındaki bireylerin de dolaylı olarak aşılanması sağlanmış olur.
Damla aşının yan etkisi var mıdır?
Damla aşılarla 2,4 milyon dozda bir de olsa çocuk felci hastalığının kendisi görülebilir. Ancak böyle riskli bir dönemde hastalığın yarattığı risk bundan kat kat fazladır. 1-2 doz iğne aşı aldıktan sonra damla aşı verilenlerde böyle bir yan etki hiç saptanmamıştır. Sonuç olarak şu anda sağlık bakanlığı 0-5 yaş arası olan tüm çocuklara aşı durumuna bakılmaksızın fazladan ağızdan aşı dozu uygulamaktadır. Bu uygulama riskli bölgelerde kapı kapı gezerek yapılır. Riskli olmayan bölgelerde de kişilerin başvurusu dahilinde yapılabilmektedir.
Öneriler:
- Tuvalet hijyenine, el yıkamaya, tuvaletlerin periyodik olarak çamaşır suyu gibi klorlu bir temizlik malzemesiyle sık sık temizlenmesine dikkat edin
- Kapınıza aşılama için gelen sağlık görevlilerine güvenin(kimlik isteyerek)
- Riskli bölgede yaşıyorsanız eve gelmeseler de kendiniz aşı için başvurun
Sağlıcakla kalın.
