Çocuğunuzun Kalbi

Çocuğunuzun Kalbi Nasıl Çalışır?

Normal bir kalpte dört odacık ve dört adet kapak bulunur. Alt tarafta yer alan ve karıncık (ventrikül) olarak adlandırılan odacıklar pompa görevi görürken, üstte yer alan ve kulakçık (atriyum) olarak adlandırılan odacıklar daha çok dolum istasyonu işlevi görür. Kalp kapakları ise tek yöne çalışan kapılar olarak düşünülebilir.

Normal kan dolaşımı sırasında;

a) Vücudumuzdan oksijeni azalmış (kirli) olarak kalbe dönen kan sağ kulakçığa toplanır.

b) Buradan bir kapak (triküspit kapak) aracılığı ile sağ taraftaki pompa görevi yapan karıncığa (sağ ventriküle) geçer, buradan pompalanan kan pulmoner kapaktan geçerek akciğer atardamarına (pulmoner arter) buradan akciğerlere yönelir. Akciğerlerde kan temizlenir (oksijenle yüklenir).

c) Oksijenle yüklenmiş temiz kan akciğer toplardamarları aracılığı ile kalbe döner ve sol kulakçıkta toplanır. Buradan Mitral kapak yoluyla sol karıncığa geçer.

d) Sol karıncık kanı pompaladığında kan aort kapağında geçerek büyük bir damar olan aortaya gelir ve buradan dallara ayrılarak dokuların gereksinimi olan oksijeni tüm vücudumuza dağıtır.

Kalp Üfürümü Nedir, Çocuklarda Neden Olur?

Kalp muayenesi sırasında üfürüm duyulması çok sık karşılaşılan bir durum olmasına rağmen, çocukların anne ve babasında büyük bir endişeye yol açar. Aslında yaşamlarının herhangi bir döneminde çocukların büyük kısmında kalp üfürümü duyulur. Kalp üfürümlerinin
çoğu önemsizdir ve çocuğun yaşamını ve sağlığını etkilemez.

Muayene sırasında hekim steteskopu ile hastanın kalbini dinlediğinde kalp kapaklarının kapanması ile oluşan ve “tik-tak” veya “lub-dub” olarak adlandırılan normal kalp seslerini duyar. Kanın kalp içinde hareketi sırasında oluşan türbülans (çalkantı) sesi ise normalde duyulmaz. Normal kalp sesleri yanında kalbin içindeki akıma ait ek bir ses duyulmasına “üfürüm” denir. Bu ek ses normal bir kan akımına ait ise “masum üfürüm” olarak adlandırılır. Ancak ek ses normalin dışında bir kalp problemine işaret ediyorsa “patolojik” (marazi) üfürüm olarak adlandırılır.

Üfürümleri günlük hayattan bir örnekle anlatırsak; bir borudan hızla akan su normal bir türbülansa neden olur. Eğer boru açıktaysa veya çok derinde değilse bu türbülansın yarattığı sesi duyabiliriz. Ancak boruda bir delik veya darlık varsa, aynen kalpte delik, yada kalp kapağında darlık veya kaçak durumlarında olduğu gibi daha güçlü bir türbülans, dolayısı ile daha yüksek ve farklı bir ses ortaya çıkar. Normal türbülansı masum üfürüme, borudaki delik veya darlık ile oluşan sesi patolojik (marazi) üfürüme benzetebiliriz. Bu örnek çocuklarda masum üfürümün neden daha sık duyulduğunu da şu şekilde kısmen açıklar; çocukların göğüs duvarı erişkinlere göre daha ince olduğundan aynen borunun yüzeye yakın olması gibi normal türbülans sesi daha iyi duyulur. Çocuk büyüyüp göğüs duvarı kalınlaştığında ise bu ses duyulmaz olur.

Kalbin daha hızlı çalışmak zorunda kaldığı durumlarda, örneğin kansızlık (anemi), ateşli hastalık, egzersiz, guatr durumlarında masum üfürüm daha da belirginleşir.

Bir üfürümün masum veya patolojik olması deneyimli bir hekim için kolay olsa bile, tereddütlü durumları açığa kavuşturmak ve endişe içindeki aileyi rahatlatmak için ekokardiyografik inceleme yapmakta fayda vardır. Ekokardiyografi normal sonuçlanırsa hastanın çocuk kardiyolojisi bölümde rutin takibine, herhangi bir ilaç veya diyet uygulamasına, aktivite kısıtlamasına, diş çekimi öncesi antibiyotik uygulamasına gerek olmadığı, çocuğun normal/sağlıklı bir kalbi olduğu aileye anlatılır, ve ailenin rahatlaması sağlanmış olur.

Çocukluk Çağında Sık Görülen Kalp Hastalıkları Nelerdir?

Çocukluk çağında kalp hastalıkları temelde iki ana gruba ayrılır.

1- Doğuştan gelen kalp hastalıkları

Doğuştan gelen kalp hastalıkları çocuklardaki kalp problemlerinin büyük çoğunluğunu oluşturur. Bu hastalıklar morarma ile birlikte olan ve olmayan hastalıklar olarak iki gruptur.

a- Morarma ile birlikte olmayan doğuştan kalp hastalıkları: ASD, VSD gibi kalp duvarındaki defektler ve PDA gibi damarsal açıklıklar, ve kalp kapaklarının doğumsal darlıkları ve yetmezlikleri bu grupta yer alırlar. Bu hastalıklar genelde kalp yetmezliği ile karşımıza çıkabilirler.

b- Morarma ile birlikte olan doğuştan kalp hastalıkları: Kalpten çıkan damarların tersliği, kalbin bir ya da iki odacığının eksik oluşu ve akciğer atardamarının yokluğu morarma ile giden hastalıklara verilebilecek birkaç örnektir. Bu hastalıklar doğumda ve bazen doğum öncesi dönemde kendini belli ederler. Çoğu oldukça ciddi ve tedavi edilmediklerinde ölümcül olabilen bu hastalıkların erken tanınması ve hızlı bir şekilde tedavisi çok önemlidir. Bu hastaların yaşatılmasında kadın-doğum uzmanı ve çocuk doktorlarına büyük görev düşmektedir.

2- Sonradan oluşan kalp hastalıkları:

Bunlar çocukluk döneminde herhangi bir yaşta ortaya çıkabilen hastalıklardır. En önemlisi halk arasında kalp romatizması olarak bilinen. Akut Romatizmal Ateş’tir. Kalp zarının ve kasının iltihapları, kalp zarı etrafında sıvı toplanması ve ritm problemleri kalbin sonradan oluşan diğer hastalıklarıdır.