İçindekiler
Çocuklara Cinsel Eğitim Neden Verilmeli?
Çocukların cinsellikle ilgili soruları ve bu konuya ilişkin merakları aslında dünyayı keşfetme sürecinde diğer meraklarıyla beraber başlar. Bu keşif kendi cinsiyet farkının fark edilmesiyle doğal soru sorma eğilimine dönüşür ve genellikle anne babaları zorlayacak sorularla kendini gösterir.
Ülkemizde eğitim kurumlarında cinselliğin de yer alması oldukça tartışmalı bir konu olsa da bu alanla ilgili çocuğun en güvenilir bilgiyi alması gereken yer anne babasıdır. Bu konu ile ilgili evrensel bilgilerin çocuğa aktarılması anne babalık görevleri arasındadır. Sorulan soruları ayıplamak, yanlış, eksik ya da karmaşık bilgi vermek, sessiz kalmak , çocuğun bu alanla ilgili merakını arttıracak ve uygun olmayan kaynaklardan bilgi edinme eğilimine girmesine sebep olacaktır.Anne babalar zaman zaman çocuğun cevapları anlamayacağını düşünseler de kısa, net ve doğru açıklanmış cevaplar çocuk için çoğunlukla tatmin edicidir.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Psk. Mürvet Ülkü, “Çocuk Yetiştirmede Anne-Baba Tutumları” ile “Çocuk ve Boşanma” konuları hakkında bilgiler veriyor.
Ufak Çocuklarda Cinsel Eğitim
Çocuklarda cinsellikle ilgili eğitimin verilmesi öncelikle cinsiyet farklıklarının keşfi ile başlar. Bebeklikten itibaren cinsel organlara yönelik bu ilgi 18 aydan sonra tuvalet eğitiminin de gündeme gelmesiyle tazelenir. Bununla ilgili sorular “Anne kızların neden önünde benimki gibi bir şey yok” “Babamın neden göğüsleri yok” gibi genel bedensel farklılıklar esasına dayanır. Çoğunlukla 2 yaş civarı başlayan bu süreçte çocuğun doğal gözlem yapmasına müsaade edilmelidir. (bu, çoğunlukla beraber banyo yapma şeklinde olsa da bu alışkanlığın en geç 4-5 yaşında sonlandırılması uygundur)
- Sorulan sorulara gereğinden fazla yanıt verilmemelidir.
- Cinsel organlarla ilgili isimlendirmelerde ortak bir dil oluşturulmalıdır. Anne baba için uygunsa “penis-vajina” gibi teknik sayılabilecek isimlendirmeler de öğretilebilir.
- Yeni kardeşin geleceği haberi, hamile birinin görülmesi, TV gibi kaynaklarda kadın ve erkeğin basit cinsel temasının gözlenmesi bu alanla ilgili merakı ve keşif ihtiyacını arttıracaktır. Çocuğun bu alanla ilgili merakı ve soruları diğer alanlardakiler gibi oldukça doğal ve sağlıklıdır. Bu sorular karşısında endişeli davranmak, sessiz kalmak, ayıplamak çocukta utanç ve suçluluk yaratabilir ve ileriki yaşamında sağlıksız sonuçlar doğurabilir.
5-6 Yaşta
“Ben nasıl oldum” , “Annemin karnına nasıl girdim” “Anne–babalar neden aynı yatakta uyuyorlar, orada ne yapıyorlar” gibi belirgin sorular çoğunlukla 5-6 yaşlarında ortaya çıkmaktadır. Bu süreçte;
- -Yine sorulan soru kadar yanıt vermek uygundur. Çocuk sadece “Ben nasıl oldum” diye soruyorsa “benim karnımda büyüdün” denilebilir. Büyük ihtimalle bu cevapla yetinmeyecek olan çocuk, “oraya nasıl girdim , oradan nasıl çıktım” gibi sorularla sohbeti uzatmak isteyecektir. Bu durumda basit anatomik bilgiler ( yumurtalar ya da tohumlar) verilebilir.
- -Doğum ile ilgili, “leylekler getirdi, hastaneden aldık” gibi yalanlar söylenmemeli, doğum anı ile ilgili “sancılı, ameliyat, acılı , zorlu gibi hikayeler anlatmaktan kaçınılmalıdır.
- -Bebeğin oluşma sürecinde babanın rolünü de merak eden çocuğa babanın tohumlarından da bahsedilebilir. Bu tohumların annenin vücuduna nasıl girdiği ile ilgili sorular en zorlayıcı sorular olsa da cevap ile ilgili ayrıntılar konusunda görüş farklılıkları vardır. 5-6 yaşındaki çocuk soyut düşünme gelişimini henüz tamamlamadığında bu soru “anne babanın sevgi dolu olmaları ve beraber yatmaları” şeklinde açıklanabilir.
7-8 Yaşta
8 yaşından sonra basit ayrıntılar anlaşılır hale gelebilir. “Anne babalar birbirlerini sevip sevişebilirler, bu son derece normal bir şeydir. Sonucunda çocuk olabilir ama olmayabilir de, bu durum utanılacak bir şey değildir fakat mahrem bir şeydir, evimizde odamızda yaşanır ve konuşulur” gibi bir cevap verilebilir.
Büyük Çocuklarda-Ergenlikte
Çocuk büyüdükçe özellikle erken ergenlik döneminde cinsellikle ilgili keşif çabası deneyimlere dönüşebileceği için daha dikkatli olunmalıdır.
Çocukların kendi akran gruplarındaki basit, aşırıya kaçmayan cinsel oyunları hoş görülmeli fakat bu noktada günümüzde evrensel bir sorun haline gelmiş olan çocuk istismarı riskine karşı kız ya da erkek çocuk farkı olmaksızın çocuğa kendi bedeni üzerindeki hakimiyeti öğretmek çok önemlidir.Çocuğa iyi ya da kötü dokunuşlar arasındaki farklar , kendi izni olmadan dokunulması gibi konular konuşulmalıdır. Çocuğa bu tür bir sorumluluğun öğretilebilmesi için ilk doğumdan itibaren kendi çocuğumuz olsa da giydirirken , onu yıkarken ondan müsaade istemek ve anne-baba dışındaki bakıcılara da bu tutumu öğretmek faydalı olabilir.
