Bu Kundak Değil

Eski Bir Gelenek… Kundak, Yeniden mi Canlanıyor? Aslında hayır canlanmıyor

Kundak Konusunda Doğrular-Yanlışlar Öncelikle “Swaddle” kelimesinin Türkçe tercümesi  kundak olmakla birlikte, Amerika’da son yıllarda moda olan bebeği sarma işleminin,  bizim  anladığımız manadaki geleneksel kundaktan farklı olduğunu da vurgulamak  gerekiyor. Bebeği  sarmanın çocuk bakımında mutlak bir gereklilik olmadığını vurgulayarak başlamak istiyorum. Rahat ve sakin uyuyabilen, aşırı ağlamaları olmayan bir bebeğin sarılmasına gerek yoktur.

Bu makale kundaklamaya teşvik veya engel olmak amacıyla yazılmamıştır. Amacım bilimsel gerçekleri de göz önüne alarak ebeveynleri bu konuda elimden geldiğince bilinçlendirebilmek. Maalesef bebeği sarmak konusu iki ucu keskin bıçak gibidir. Bunun hem faydaları hem sakıncaları bulunmaktadır. Uygulandığı takdirde bu doğrular bilinerek belli kurallara uyularak yapılmalıdır.

Kundak tarihçesi

18. yy’a kadar çocuk bakımında neredeyse evrensel bir uygulama olan kundak, 18. yy’dan sonra özellikle de Batı toplumlarında giderek terk edilmeye başlanmış, ancak halen Ortadoğu’da bazı ülkelerde geleneksel olarak uygulanmasına devam edilen bir yöntemdir. Ancak son yıllarda aşırı ağlama krizlerini önlediği düşünülerek Amerika, İngiltere ve Hollanda gibi bazı batı ülkelerinde tekrar gündeme gelmeye başlamıştır, ancak daha farklı bir şekilde.

Kundak neden terkedildi

Öncelikle yüzyıllarca kullanılan kundak neden terk edilmeye başlanmıştı ona bir bakalım. Biz doktorları kundağa karşı olmaya iten en önemli etmen özellikle de aşırı sıkı yapılan kundakların gelişimsel kalça çıkığı oranlarını ciddi bir şekilde arttırmasıydı. İkinci bir sakıncası özellikle de kendi kendine dönebilmeye başlayan bir bebeğin kundaklanması, onun kazara yüz üstü pozisyona dönmesi halinde ani bebek ölümünde de bir artışa neden olmasıdır. Bir yandan yenidoğan bir bebeğin ısı düzenlemesine yardımcı olurken, yanlış uygulandığında da aşırı ısınma dediğimiz hiperetermiye yol açmakatadır. Yine sıkı sarılan bir kundak Akciğerlerin sıkışmasına neden olarak, ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilir.

Sakıncaları olduğu halde neden tekrar gündeme geldi?

Peki, madem bu kadar sakıncaları var da Batı toplumlarında neden tekrar gündeme gelmeye başladı? Öncelikle  gündeme  gelen  sarma  şekli  bizim  anladığımız  manada  bir  sarma  işlemi değildir.

Bebeği sarma konusunda yapılan araştırmaları incelediğimizde sarılan bebeklerin kontrolsüz kol-bacak hareketleri nedeniyle kendi kendilerini uyandırmadıklarını ve dolayısıyla daha uzun uyuduklarını görüyoruz. Bu bebekler daha rahat uykuya geçebiliyorlar. Kendi kendine dönebileceği yaşa kadar yüz üstüne geçişi önlediği için ani bebek ölüm sıklığında da azalma sağlar.

Özellikle çok ufak doğan prematüre bebekler sarıldıklarında daha az strese girmekte ve daha iyi bir sinirsel ve kas gelişimine sahip olmaktadırlar. bebeği  sarmanın sanıldığı gibi süre ve miktar açısından emzirme sürecine de olumsuz herhangi bir etkisi yoktur.

Bebek eğer sarılacaksa nelere dikkat edilmeli?

• İnce pamuklu bir kumaş seçilmeli
• Kalça eklemi rahataça aşağı yukarı ve yana hareket edecek şekilde alt kısım çok sıkı olmamalı
• Ancak sarma örtüsü kolayca çözülüp de çocuğun ağzını burnunu kapatacak, boğulmasına neden olacak şekilde de gevşek bağlanmamalıdır.
• Aşırı sıcak ortamda bebeği sarmaktan kaçınılmalıdır.
• Çocuğun başı asla örtünün  içinde kalmamalıdır
• Örtüyle çocuğun göğsü arasına eliniz rahatça girebilmelidir.

Hangi bebekler sarılmamalı?

• Ailesinde kalça çıkığı öyküsü olanlar
• Kalça US’da ve/veya doktor muayenesinde kalça çıkığı riski bulunanlar
• Makat gelişi ile doğanlar
• Kendi kendine dönme ihtimali olan 3-4 aydan büyük bebekler
• Sarılmaktan hoşlanmayan bebekler

Kaynaklar

– Amerikan Pediatri Akademisi
– Pediatrics. 2007 Oct;120(4):e1097-106. Swaddling: a systematic review.