İçindekiler
A Grubu Beta Hemolitik Streptokok Taşıyıcılığı
Beta Mikrobu Taşıyıcılığı
Bu konuya başlarken beta mikrobunun virüs değil bakteri olduğunu hatırlatmak isterim. “Beta virüsüne dikkat” başlığı ile verilen bilgiler gerçekçi değildir.
A grubu Beta hemolitik streptokok (GAS) bir bakteri olup çocuklarda en sık rastlanılan enfeksiyonlardan biri olan ve halk arasında bademcik iltihabı olarak tanımlanan klinik tablolara yol açmaktadır. Beta mikrobunun neden olduğu bademcik enfeksiyonunun tanımı önemlidir. Klinik ve laboratuvar olarak tanımlanan streptokok enfeksiyonunda uygun antibiyotik tedavisi başlanmalıdır. Tanı konulmayan ve uygun antibiyotik tedavisi uygulanmayan hastalarda ise ciddi komplikasyonlar görülebilmektedir.
Beta Taşıyıcılığı Nedir? Nasıl Oluşur?
Grup A stretokok ve kısaca Beta enfeksiyonu sonrası bazı vakalarda taşıyıcılık görülmektedir. Günümüzde halen gizemeni koruyan bu konuda yanıtlanması gereken sorular mevcuttur.
Beta mikrobunun bulaşması solunum yolu salgıları ile oluşur. GAS boğaz enfeksiyonu geçiren hastalıklarda bulaştırıcılık akut dönemde yüksektir. Tanı konulmayan veya uygun antibiyotik tedavisi uygulanmayan hastalarda bulaştırıcılık devam etmektedir. Bu vakalarda taşıyıcılık gelişebilir. Tedavi önerilen fakat bu tedaviyi düzenli olarak uygulanmayan hastalarda taşıyıcı olabilir.
Tekrarlayan GAS enfeksiyonu geçiren çocukların taşıyıcı olup olmadığı sorgulanmalıdır. Etkili bir antibiyotik tedavisinden kısa bir süre sonra boğaz kültürü tekrarlanmalıdır. Klinik şikayeti olmayan bir çocukta boğaz kültüründe üreme saptanırsa taşıyıcılığın olabileceği düşünülebilir.
Taşıyıcı olarak tanımladığımız çocuklarda boğaz kültüründe GAS üremekte buna karşın hiçbir klinik şikayet ve bulgunun olmaması dikkat çekicidir. Bu tablonun karıştığı diğer bir durumda taşıyıcı olan çocuklarda viral enfeksiyon sırasında boğaz kültürün pozitif olmasıdır. Viral enfeksiyon klinik bulguları boğaz kültüründe üreyen streptokokla birleştirildiğinde vaka yanlışlıkla GAS enfeksiyonu olarak yorumlanabilir.
Beta Mikrobu Taşıyıcılığı Hakkında
- Taşıyıcılık aylarca sürebilir.
- Taşıyıcılık okul çocuklarında görülür ve yaşla birlikte taşıyıcılığın görülmesi artar.
- Sağlıklı çocuklarda taşıyıcılık görülme sıklığı %15-20 oranındadır.
- Taşıyıcılık süresi değişir. Aylarca sürebilir. Bu süre 11 haftadan 127 haftaya kadar uzayabilir.
- Taşıyıcılarda herhangi bir klinik bulgu yoktur.
- Taşıyıcı olarak tanımladığımız vakalarda GAS antijenine karşı bağışlılık gelişmez ( çocuklardan alınan serolojik testler negatiftir).
- Taşıyıcı olduğu tanımlanan vakalarda takip edilmelidir.
- GAS taşıyıcılığın viral enfeksiyonlarda görülen taşıyıcıklıktan farklı olduğu
- Taşıyıcılarda antibiyotik tedavisi konusunda tam bir fikir birliği yoktur. Antibiyotik tedavisini öneren çalışmalara karşın her vakada antibiyotik verilmesinin gerekliği olmadığını ancak özel durumlarda antibiyotik verilmesinin uygun olacağı bildiren çalışmalarda mevcuttur.
- Taşıyıcılarda antibiyotik tedavisi gereken vakalarda önerilmelidir.Geleneksel antibiotik tedavisine yanıt olamayacağı için alternatif tedaviler uygulanabilir. Bu tedaviler ;
- Azitromisin 5 gün
- Klindamisin 10 gün
- Amoksisilin + Klavulanat 10 gün
- Penisilin + Rifampisin 4 gün olarak planlanabilir.
- Uzun süreli taşıyıcılık GAS ile yeniden karşılaşıldığında
- Taşıyıcılarda komplikasyon görülme sıklığı azdır.
- Antibiyotik tedavisinde yanıt vermeyen taşıyıcılarda tedavi tekrar verilmesi önerilebilir mi? Bu sorunun yanıtı tam olarak bilinmemektedir.
Sonuç olarak beta mikrobu taşıyıcılarını tanımlarken hastalarda viral enfeksiyon olmadığına dikkat etmek gerekir. Viral enfeksiyonu olan taşıyıcılarda boğaz kültüründe üreyen streptokokun hastalık olarak tanımlanması bir yanılgıdır ve bu vakalarda gereksiz antibiyotik uygulanmaktadır. Taşıyıcılıkta bulaştırıcılık oranı ve komplikasyon riskini düşük olduğu hatırda tutulmalıdır.
Aşağıdaki videolarda Op.Dr. Volkan Kahya, “Bademcik Enfeksiyonu” , “Geniz Eti İltihabı” ve çeşitli KBB konularıyla ilgili bilgiler veriyor.