İçindekiler
Bebekler su içmeli mi?
Aslında bu sorunun tek bir cevabı olamaz, bebeğin yaşı ve beslenme şekline göre bu soruya farklı şekillerde cevap verilebilir.
Bu nedenle bu soruyu bebeklerin ayına ve beslenme şekline göre yanıtlamak daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
İlk 6 ay sadece anne sütüyle beslenen bebeklerin kesinlikle suya ihtiyacı yoktur. Özellikle yaz aylarında bize sık sorulan bir soru, “Ama çok sıcak, bebek susamaz mı?”. Cevabı hayır susamaz, çünkü anne sütü %90’ı sudan oluşmuş bir gıdadır, yani özetle oldukça faydalı bir su diyebiliriz. İçinde bebeğin büyüme ve gelişmesini sağlayan proteinler, karbonhidratlar, vitamin-mineraller ve faydalı yağlar, enfeksiyonlardan koruyucu olan antikorlar ve antibakteriyel maddeler içeren oldukça yaralı ve besleyici bir sudur. Afrika kıtasında çok sıcak ülkelerde yapılan çalışmalarda bile, anne sütü ile beslenen bebeklerin suya ihtiyacı olmadığı kanıtlanmıştır.
Aslında aynı durum anne sütü olmadığı için mama ile beslenen bebekler için de geçerlidir. 100 ml’lik bir mamayı yapabilmek için 90 ml suya 3 ölçek mama ekleriz, yani hazırladığımız mama yine %90 oranında su içermektedir Dolayısıyla mama alan bebeğin içi yanar, suya ihtiyacı olur anlayışı da doğru bir anlayış değildir.
Anne sütü ve veya mama alan bebeklere ekstradan su verilmesi, hiçbir besleyici değeri olmayan bir sıvıyla midesini şişirmekten başka hiçbir işe yaramaz, alacağı anne sütü veya mama miktarını azaltarak bebeğin büyüme ve gelişmesinde aksamaya yol açabilir.
Bir bebeğin anne sütü veya mamadan yeterli sıvı aldığının en önemli kanıtı idrar miktarıdır; bir bebeğin günde ortalama 5-6 kez çişli bezi varsa ve idrar renginde bir koyulaşma yoksa aldığı sıvı miktarının yeterli olduğunu söyleyebiliriz. Bir bebek günde en az ne kadar idrar yapmalı derseniz, çocuğun kilosuyla 24’ü çarpmanız yeterlidir. Yani 10 kg’lık bir çocuk günde en az 240 ml idrar yapmalıdır. Bunu da dolu ve boş bezleri tartarak kabaca hesaplayabilirsiniz.
Bebeklere ne zaman su verilmelidir?
Bebeklere ilk su verme zamanı genellikle ek gıdalara yani katı gıdalara başladığımız 6 aydan sonrasıdır. Bu dönemde her ek gıda öğününden sonra çocuğa 15-20, en fazla 30 ml su teklif edilebilir. Ancak bazı bebekler ek gıdaya başladıktan sonra da suyu reddedebilirler. Peki sizce bu bebekler susuz mu kalır? Hayır büyük ihtimalle bu bebekler de susuz kalmaz. Çünkü 6-8 ay arası günlük kalori ihtiyacının %70 80’inin anne sütünden gelmesi gerekmektedir. Anne sütünün bol olduğu, bebeklerin istekle anne sütünü hala sık sık emdikleri 6-8 ay arası dönemlerde yine çiş miktarına ve idrarın koyuluğuna bakılmalı, eğer anormal bir durum yoksa, suyu reddeden bebeğe su vermek için ısrar edilmemelidir.
8 aydan sonra günlük enerji ihtiyacının %50-60 anne sütünden gelir yani neredeyse yarısı ek gıdalardan karşılanmaktadır İşte bu dönemde çocuğun gerçekten suya ihtiyacı vardır.
Bebeğimin ne kadar suya ihtiyacı vardır?
Bu soruyu cevaplamadan önce bebeğin ne kadar sıvı ihtiyacı olduğunu bilmek gerekiyor.
10 kg’a kadar çocukların her kilo başına 100 ml sıvıya ihtiyacı vardır, 10-20 kg arası bebeklere 1 litre + her kilo başına 50 ml . Örnek vermek gerekirse 15 kiloluk bir çocuğun ilk 10 kg için 1 litre, daha sonraki 5 kg için de 5×50= 250 ml sıvıya ihtiyacı vardır. Yani 15 kiloluk bir çocuğun toplam sıvı ihtiyacı yaklaşık 1250 ml civarındadır.
8 kiloluk 7 aylık bir bebek için örnek vermek gerekirse. Formülümüzü hatırlayalım bu bebeğin günlük sıvı ihtiyacı 8 x 100= 800 ml kadardır.
Her emmede ortalama 100 mililitre sıvı aldığını farz edersek. 6 kere emse 600 ml sıvı almış olur, sebze, meyve ve yoğurt gibi çeşitli gıdalardan ortalama 100 ml sıvı aldığını ön görebiliriz. Bu durumda çocuğa günde 3-4 kere 25 30 mililitre su içirmek yeterli olacaktır. Daha önce de dediğimiz gibi eğer günde 8-10 kez emiyorsa, annenin sütü çok bol ve çocuk suyu reddediyorsa, tabii ki suya gerek olmaz, çünkü önerdiğimiz 800 ml’yi fazlasıyla geçebiliriz.
Bebeğe suyu nasıl vermeliyiz?
Verilecek suyun özelliklerine bakarsak, tercihen kapalı cam şişedeki iyi suyu kaynatıp ılıtarak vermek en sağlıklısıdır. Her ihtimale karşı 1 yaşa kadar verilen suyu kaynatmakta fayda vardır.
Bebeğe suyu ne şekilde vermeliyiz sorusunun cevabına gelince, yaşına göre biberon, delikli suluk dediğimiz bebek bardakları ve daha büyük yaşta da direk bardakla vermek uygun bir seçenek olacaktır. Ancak cam bardaklar kırılarak bebeğe zarar verebileceğinden, bebek sağlığına uygun özel materyallerden üretilmiş kırılmaz bardaklar da kullanılabilir.
Aşağıdaki videolarda Uzm. Dr. Duygu Gür Ünal, “Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş” ve “Özel Aşılar” hakkında bilgiler veriyor.
