İçindekiler
Bademcik İltihabı Nedir?
Tonsil olarak da adlandırılan bademcikler, dilin arka kısmında boğazın her 2 yanında bulunan, bağışıklık sistemimizin yardımcısı olan bir organımızdır. Vücuda giren bakteri/ virüs cinsi mikropları yakalayarak, vücudun mikroplarla savaşmasına yardımcı olur. Vücuda giren bazı bakteri ve virüsler, bademciklerin bu etkisine rağmen yok edilemez ve bademciklerde çoğalarak bademciklerin iltihaplanmasına neden olurlar. Genellikle farenjit, yani farinks(yutak) bölgesinin de iltihabı ile birlikte daha çok 2 yaştan büyük çocuklarda görülür.
Belirtileri
Hastalık yüksek ateş ile aniden başlar kusma baş ağrısı halsizlik gibi genel belirtilerin yanında boğazda kuruluk yanma ve ağrı hissi vardır, boğaz ve bademcikler kırmızı ve şiştir, bazen bunun üzerine beyaz iltihap da eklenebilir, boyundaki lenf bezleri şişebilir.
Nedenleri
Etken genellikle A grubu Beta hemolitik Streptokoklardır, halk arasında buna beta mikrobu, beta virüsü gibi isimler de verilmektedir. Ayrıca adenovirüsler, influenza virüsleri, coxackie virüsleri ve parainfluenza virüsleri gibi bir çok virüs bademciklerde enfeksiyona yol açabilir.
Birçok virüs genelde sadece kızarıklık yapar, ancak beyaz iltihap yoktur, bu durumda da çoğu zaman antibiotik vermenin bir anlamı olmayacaktır. Üzerinde beyaz iltihap varsa, bu durum sıklıkla Beta enfeksiyonundan kaynaklanır, beta testi pozitifse 10 gün antibiotik mutlaka şarttır. Halk arasında Öpücük Hastalığı da denen Epstein-Barr virsü (EBV) enfeksiyonları da Betaya benzer şekilde beyaz iltihap yapabilir, antibiotikten 3 gün sonra düzelmiyorsa şüphelenilebilir, bazı özel kan testleri ve kanın mikroskopta incelenmesiyle tanı konabilir. Bazen Adenoivrüs de Betayı taklit edebilir.
Ancak sık tekrarlayan beyaz iltihap+ ateş tablosu enfeksiyon değil, periyodik ateş yapan hastalıklardan PFAPA sendromundan da kaynaklanıyor olabilir. Halk arasında
Aşağıdaki videolarda Op. Dr. Atilla Şengör “Çocuklarda Geniz Eti ve Bademcikler” ile “Orta Kulakta Sıvı Toplanması” konuları hakkında bilgiler veriyor.
Bademcik İltihabı Tanısı
Genellikle hızlı beta testi veya boğaz kültürü yapmak yeterlidir, bazen belirtiler uzar ve tedaviye yanıt alınamazsa, boğaz sürüntüsünde diğer virüsleri aramak, veya Ebstein Barr virüsü için kan testleri yapmak gerekebilir.
Bademcik İltihabı Tedavisi
Bademcik iltihabında tedavi daha çok olacak komplikasyonları önlemek için yapılır. Bademcik enfeksiyonun en çok korkulan komplikasyonu özellikle beta mikrobuna karşı ortaya çıkan akut romatizmal ateş(ARA) ve akut glomerülonefrittir. Beta düşünülüyorsa genellikle penisilin ve amoksisilin klavulonat gibi penisilin türevi antibiyotiklerle tedavi edilir. Ancak beta negatifse, herhangi bir bakteri lehine bir bulgu yoksa, viral bir tonsillit, bademcik iltihabı olduğu düşünülerek antibiyotik verilmez. Bunun yanında ateş kontrolü için ateş düşürücüler, yatak istirahati, bol sıvı alımı, bol meyve yeme ve bitki çaylarının içilmesi hastalığın iyileşmesinde yardımcı tedavilerdir.
Bademcik İltihabı Komplikasyonları
Bademcik iltihabı çoğu zaman kendi kendine iyileşebilir, ancak tedavi edilmediğinde veya tedavi yarım bırakıldığında bazen çevre dokulara ve kana yayılarak bazı komplikasyonlara neden olabilmektedir; o yüzden her halikarda uygun tedavi yapılmaktadır. En sık görülen ve korkulan komplikasyonları Akut Romatizmal Ateş-ARA (Kalp Romatizması)ve Akut Glomerülonefrittir (böbrek iltihabı). Bunlar sadece Beta mikrobuna bağlı bademcik iltihabında görülür.
Peritonsiller apse denen, bademcik çevresinde apse de sıklıkla görülür. Kana mikrop karışması dolayısıyla zatürre, hatta menenjit ve kemik-eklem iltihabı gibi birçok uzak organa da kan yoluyla yayılabilir.
