İçindekiler
Astigmat Nedir?
Astigmat, gözün değişik meridyenlerde ışınları farklı kırmasına bağlı olarak tek bir odak noktasının oluşmadığı durumdur. Yani yatay ve dikey düzlemde farklı odak noktaları oluşur. Bu hastalar hem uzak hem de yakın görmede problem yaşarlar. Astigmatizma miyopi ve hipermetropi ile beraber görülebilir.
Astigmat Nedenleri
Genellikle kornea veya lensteki doğal eğriliğin düzensiz veya normalden kabarık olmasından kaynaklanır.
Astigmat Tipleri
Düzensiz(irregüler) astigmat: Sıklıkla korneadaki bir yaralanma sonucu oluşan skar dokusu veya kristal lensin yapısında bir bozulmadan kaynaklanır. Bu tip genellikle standart merceklerle yani gözlükle düzeltilemez, kontak lens ile düzeltilebilir.
Düzenli (regüler) astigmat: Daha sık görülür, kornea veya lensin yapısından kaynaklanır, gözlükle de de lensle de düzeltilebilir.
Belirtileri
Hafif astigmat hiçbir belirti vermeyebilir, ancak yüksek derecede astigmatlarda gözleri kısma, bulanık görme olabilir. Uzun süreli okuma veya TV seyretme sonunda baş ağrısı, göz kürelerinde ağrı, gözlerde ağırlık hissi ve konjunktivada kızarıklık olur. Bazı araştırmalar astigmatizm ile migren baş ağrısı arasında yüksek bir ilişki olduğunu göstermiştir.
Aşağıdaki videolarda Op. Dr. Lale Öktem, “Çocuklarda Göz Bozuklukları” hakkında bilgiler veriyor.
Astigmat Tanısı
Muayenenin başlangıcından önce gözün gücü otorefraktometre denilen bir aletle otomatik olarak ölçülür. Hastadan çenesini ve alnını cihaza yaslaması ve cihazın deliğinden içerideki resme bakması istenir. Bu sırada doktor aletin düğmesine basarak ölçümü gerçekleştirir. Ölçüm her göz için birkaç kez tekrarlanır ve gerekirse ölçümlerin ortalaması alınır. Özellikle çocuklarda gizli kırma kusurlarını ortaya çıkarmak için çocuğun gözüne damla damlatılıp damlanın etkili olabilmesi için bir süre bekledikten sonra ölçümlerin alınması gereklidir.
Gözlük numaralarının tespiti için retinoskopik muayene gibi diğer ölçüm yöntemleri de kullanılabilinir. Retinoskopi göze gönderilen ışığın göz dibinden yansımasını değerlendirerek gözün kırma kusurunu ve derecesini tayin etmeye yarayan bir alettir. Gözdeki yansımanın kaybolması için hastaya değişik lensler uygulanır ve bu şekilde en doğru gözlük numarası saptanır. Hastanın vereceği yanıtlarından bağımsız objektif bir yöntemdir.
Daha sonra hastanın kullanacağı gözlüğü belirlemek için bir çerçeve takılır ve gözlük deneme kutusundan harfler seçilir. Günümüzde bunu pratik hale getiren adına foropter denilen sistemler de mevcuttur. Hastanın gözlük çerçevesi takmadan ve hekim de mercekleri değiştirmeden mevcut alet üzerinden lens numaraları değiştirilerek yapılan tam otomatik bir gözlük muayene yöntemidir.
Tedavisi
Astigmat gözlük, kontak lens veya refraktif cerrahi yani lazer ile tedavi edilebilir. Gözün kontak lense uygun olup olmadığına karar vermek için mutlaka göz hekiminin detaylı muayenesi gerekmektedir. Kontakt lens kullanımı dikkatli kullanım gerektiren bir süreçtir. İnfeksiyon gibi komplikasyonlarda görme kaybına gidecek derecede ciddi sorunların çıkabileceği akılda tutulmalıdır.
Hastanın genel göz sağlığı, kırma kusurunun durumu ve hayat tarzı hangi tedavinin daha uygun olacağını belirleyecektir. Mesela keratokonus olanlarda kontak lens tedavisi gözlüğe göre daha iyi bir görme sağlayacaktır.Astigmat tedavisi için gaz geçirgen sert lensler veya yumuşak lensler de mevcuttur. Eğer astigmatizm şalazyon gibi göz küresinin şeklini bozan bir hastalığa bağlıysa, altta yatan nedenin düzeltilmesi astigmatizmi de tedavi edecektir.
Bunun dışında tüm dünyada 2000’lerin başlangıcından beri uygulanan ve milyonlarca insanın gözlük ya da kontakt lens bağımlılığını ortadan kaldıran Excimer Laser veya LASIK adlı yöntemlerle uygun olan hastalar tedavi edilmektedir. Bu tedaviler oldukça düşük komplikasyonlarla başarıyla uygulanmakla birlikte, ne kadar iyi yapılırsa yapılsın kornea dışından kaynaklanan bir durum varsa çok etkili olmayacaktır.
