Bir bebeğe annesinin sütü yetmediğinde en iyi yöntem Anne Sütü Bankası kullanmaktır.
Dünya Sağlık Örgütü tüm bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslenmesini, 2 yaşına kadar da ek gıdalarla birlikte emzirmenin sürdürülmesi önermektedir. Anne sütü (A.S) hem prematüre hem de zamanında doğmuş bebek için en ideal besindir. A.S bebeğin tüm ihtiyaçlarını karşılayan ve sindirimi kolay bir besin olmasının yanında bağışıklık sistemini güçlendiren antikorlar ve hücreler içermektedir. Hiçbir formül mamada bu antikorlar ve bağışıklık hücreleri bulunmaz. AS ile beslenen prematüre bebeklerde nekrotizan enterokolit ve prematüre retinopatisi daha az görülür.
Banka sütü kullanmak
Bir bebeğe kendi annesinin sütü yetmediğinde pastörize edilmiş banka sütü kullanmak en iyi beslenme yöntemidir. Tarihte süt anneliğinin çok eski zamanlara dayandığı bilinmektedir. MÖ 2250 yılındaki Hammurabi yazıtlarında süt anneden bebeğe fiziksel, duygusal ve zihinsel özellikler geçebileceği, bu nedenle süt anne seçiminin çok dikkatli yapılması gerektiği belirtilmiştir. 13. yüzyılda süt anneliği en iyi gelir sağlayan mesleklerden biri olmuştur. İlk süt bankası 1909 yılında Viyana’da açılmıştır, bunu pek çok ülkedeki bankalar izlemiştir.1985’de Kuzey Amerika’da Anne Sütü Bankası Derneği kurulmuş ( HMBANA ) ve bankaların standardizasyonu sağlanmıştır. Avrupadaki süt bankalarının oluşturduğu ağa ise HUMANE adı verilmiştir.1980li yıllarda başlayan AİDS epidemisi pek çok bankanın kapanmasına yol açmıştır. Günümüzde enfeksiyonlara karşı güvenlik önlemlerinin artmasıyla konu tekrar gündeme girmiştir.
Anne sütü bankası kullanım şekilleri ve özellikleri
Banka sütü özellikle prematürelerde, çoğul gebeliklerde, alerji problemi olan, tartı alamayan bebeklerde, cerrahi geçirmiş bebeklerde kullanılmaktadır. Anne sütüyle AİDS virüsü ( HIV ) ve sitomegalovirüs ( CMV ) enfeksiyonları bulaşabileceğinden pastörize edilmemiş sütler bebeklere verilmemelidir. AS vericileri CMV,HIV,HBV, ve HCV enfeksiyonları için taranmalı ve taramalar süt bağışı sürdüğü müddetçe 3 ayda bir tekrarlanmalıdır. AS biyolojik bir ürün olduğu için vericiler kan bankasına bağış yapan kişiler gibi sıkı bir şekilde taranırlar. Ayrıca süt vericilerinin sigara ,alkol ve ilaç kullanmaması gerekir. Pek çok süt bankası anne sütüne Holder pastörizasyonu uygular. Anne sütü 30 dakika süreyle 63 dereceye kadar ısıtılır, bu sürenin sonunda hızla soğutularak ( 3.75 C / dk ) 10 derecenin altına getirilir. Böylelikle AS 15- 45 derece arasında çok kısa bir süre kalır ve bakteri üreme riski azalır. AS pastörize edildikten sonra dondurulur ve istek yapan hastanelere donmuş şekilde transfer edilir. Banka sütü kullanılmadan önce süt vericek bebeğin ailesinden yazılı onay alınmalıdır.
Pastörizasyon işlemi ile sütte bulunabilecek tüm virüsler ölmektedir. Bu işlem ne yazık ki sütteki bazı bağışıklık hücrelerinin ( lenfosit) ölmesine , antikor miktarının yaklaşık olarak % 25 azalmasına ve sindirime yardımcı enzimlerin aktivitelerinin kaybına yol açar. Sütün besin değerinde ise bir değişiklik olmaz. Tüm bunlara rağmen banka sütü ile beslenen bebeklerde enfeksiyonlar formül mama ile beslenenlerden daha az görülmektedir.
Sonuç olarak kendi annesinin sütünü alamayan bebekler için pastörize edilmiş banka sütü en iyi alternatiftir.
