Sevgili okurlar ağır ve uygunsuz sırt çantaları çocuklarda ciddi bel-sırt ağrıları ve sağlık sorunlarına yol açıyor.
Aslında İngilizce’de bu sağlık sorunu “back pain” yani “arka ağrısı” şeklinde tek bir kelimeyle ifade edilebilmekte iken, bizde bunun tam bir karşılığı olmadığından Türkçe tıpta bu sorun bel-sırt ağrısı olarak anılmaktadır. Çocuklardaki bel ve sırt ağrıları erişkinlere göre daha ciddiye alınmalıdır. Çünkü çocuklardaki bel ağrıları önemli bir hastalığın habercisi olabilir.
Çocuklarda bu sorunun nadir olduğu düşünülmekle birlikte, toplum içine yapılan anketler bu sorunun %30’lara varan sıklıklara ulaştığını göstermiştir. Tabii ki bu sıklık yaş ilerledikçe artmaktadır.
Çocuklarda bel-sırt ağrısının sebebi duruş bozuklukları gibi mekanik faktörlerden, tümör gibi ciddi hastalıklara kadar giden çok geniş bir yelpazeyi içerir. Hiçbir nedenin bulunamadığı çocuklarda da psikolojik faktörler, yalnız-mutsuz, sevgisiz büyüyen çocuklar akla gelmelidir.
Çocuklarda bel-sırt ağrılarında en sık rastladığımız basit sebepleri sayarsak, sportif zorlanmalar, uygunsuz ağır sırt çantalarının taşınması ve uygunsuz pozisyonlarda uzun süre oturma olarak sıralanabilir.
Okulların açılma tarihinin yaklaştığı şu günlerde ben sizlere daha çok konunun okulla ilgili olan kısmını aktarmak istiyorum. Diğer nedenler için Doktoramcam.com sitemizi ziyaret edebilirsiniz.
İlköğretim dönemin başı olan 1-5 sınıf dönemi, çocukların büyüme-gelişmesinin hızlı olduğu bir dönem olup, bu dönemde ağır işlerde çalışma, çeşitli hastalıklar büyümeyi olumsuz etkileyebilir. Bu dönemde uygunsuz pozisyonlarda uzun süre oturma, vücut yapısını bozacak şekilde uygunsuz, bir de ağır sırt çantalarının taşınması vücudun duruş şeklinde olumsuz değişikliklere yol açarak, kalıcı şekil bozukluklarına yol açabilir.
Sırt çantası kullanan çocuklarda sırtta rahatsızlık ve ağrı çok sık rastlanan bir durumdur. Ağır sırt çantaları taşımak omuz ve sırta binen yükü arttırarak, kaslarda yetersizlik ve hasarlara neden olabilir. Ve sonuçta bu çocuklar erken yaşta, kötü duruş pozisyonuna sahip veya kambur yürüyen bireyler haline gelebilirler.
Sırt çantası taşımaya bağlı sorunları önleyebilmek için, öncelikle çanta boyutları çocuğa uygun olmalıdır, çanta konusunda dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda sıralanmıştır:
Sırt çantası taşırken dikkat edilmesi gerekenler
Ne çok büyük, ne de çok küçük olmamalıdır.
Kalça kayışı kullanımı, ağır çantalar yüzünden bele binecek yükün azalmasına katkıda bulunabilir.
Arka kısmı yumuşak, kayışları geniş ve yumuşak çanta kullanılmalıdır.
Sırt çantasının her iki kayışı birlikte kullanılmalı ve belin 4-5 cm yukarısında duracak şekilde ayarlanmalıdır. Özellikle çantanın tek omuza asılması ciddi sorunlara yol açabilir.
Sırt çantasının içindeki ağırlık eşit olarak dağıtılmalı, çantanın sırta asıldığında bir taraf doğru eğilmemesi gerekmektedir.
Sırt çantalarının düzenli ve cep ve fermuarları kapalı bir şekilde taşınması uygundur.
Çanta ağırlığı çocuğun ağırlığının %10’unu, en fazla %15’ini geçmemelidir. Mümkünse tekerlekli çanta kullanımı da önerilebilir.
Öğretmenle işbirliği yapılarak, gereksiz kitapların okulda bırakılabileceği bir dolap ortamının sağlanması, bu imkanın olmadığı durumlarda maddi imkanlar çerçevesinde eğer mümkünse ağır bazı kitapların 2. bir tanesinin evde de bulundurulması, haftalık ders programlarının etkin kullanımı gibi bazı yöntemler uygulanarak çanta yükü hafifletilebilir.
Okul çocuklarında bel-sırt ağrısının diğer sebepleri
Çocukluk çağında bel-sırt ağrılarının diğer önemli ve de sık rastladığımız bir sebebi de uzun süre uygunsuz pozisyonlarda oturmaktır. Özelikle uygun olmayan masa-sandalye ikilisi bu duruma yol açmaktadır. Günümüzde giderek daha sık rastladığımız uygun yükseklikte olmayan bilgisayar masaları ve klavye taşıyıcıları, ekran ve klavyenin aynı düzlemde bulunmaması ve bu ortamlarda uzun süre çalışma ve maalesef çok uzun saatler bilgisayarda oyun oynamak, internette gezinmek, arkadaşlarla yazışmak gibi çağımızın dertleri çocuklarda ciddi bel-sırt ağrılarına ve ileride düzeltilemeyen şekil bozuklularına yol açabilir. Bu tür aktiviteleri kısıtlamak, aralarda mola verilmesini sağlamak, molalar sırasında tutulmuş kasları açacak, çok zorlamayan germe egzersizlerinin yapılması bu tür sorunları azaltacaktır.
